ئەرک وڕۆڵی كورد لە میوشن

هیوا ئەحمەد

لە ناو قەیرانە كەڵەكەبووەكانی ئەمڕۆی جیهاندا، ئایا كۆنفرانسی میوشن بۆ ئاشتی دەتوانێت گوتاری ئاشتی جیهانیی بەرهەمبهێنێت یان درەئەنجامەكەی كۆمەڵێك دیالۆگ و  ڕاسپاردەی سیاسی دەبێت؟ بەرسڤی ئەم پرسیارە بەندە بە كۆمەڵێک ڕەهەندەوە هێشتا هەندێكیان دەرنەكەوتوون. ئاڵنگارییەكان زۆرن و میوشن بە ئاسانی ناتوانێت كۆبوونەوەیەكی ئیلهامبەخش بێت بۆ گۆڕانكاری ئەرێنی بۆ جیهانێكی ئارامتر و خۆشگوزەرانتر، چونكە ئاشتی میوشن لە كاتێكدایە جیهان لە سەروەخەتێكی هەستیاردایە، پرسەكانی لیبراڵیزم و دیموكراسی لە قەیراندان، سەمایەداری و بازاڕی ئازاد ملیۆنان عەقڵیەتی بە گەڕخستووە، ئەوەی فرۆید ناوی دەبات بە(ئاگایی خودیی) ئەم عەقڵیەتانە سەرنجیان لەسەر پڕكردنەوەی پێداویستییەكانیان و سەقامگیری داراییە، نەک بەشداری سیاسی و پشتیوانیكردن لە بەها لیبراڵییەكان. هاوشێوەی سەردەمی سەرۆک پۆڵك، كەهنری دەیڤد ترۆو لە وتاری یاخی بوونی مەدەنییەدا دەنوسێت” نیشتیمان پەروەری باش ئەوكەسە نییە، كوێرانە دوای سیاسەت دەكەوێت. ئەو كەسەیە بە بنەما عەقڵییەكانی كارگێڕی خۆی بەڕێوەدەبات”

جیهان لە دۆخێكدایە ئەستمە بە ئایدیای دیموكراسی و بەها لیبراڵیەكان بە رێوەببردرێت. چێبوونی ئەم دۆخە دەرفەت دەدات بە ڕەواج پەیداكردنی (مۆدێلی ترامپ)ی، بەو پێیەی ڕیتۆرە دژە دامەزراوەیەكانی سەرۆک ترامپ توانیوەتی سەرنجی نیگەرانان و بەرژەوندیخوازان بۆخۆی ڕابكیشێت.

ئەروپای ئەمڕۆ لە ئەو پەڕی لاوازی خۆیدایە. میوشن بەدوای چارەسەرێكی پراكتیكیەوەیە بۆبەرێوەبردنی قایرەنەكان و خۆلادان لە ئاڵنگارییەكانی ترامپ، دەكرێت یەكێک لە بژاردەكان بە پرۆسیسكردنی مۆدیلی(سەقامگیری سیاسی و بازاڕی ئازاد بێت)

 سەرۆكی هەرێمی كوردستان وەک كارەكتەرێكی گوێلێگیراو بەشدارە لە كۆنفرانسی میوشن بۆ ئاشتی، بەو پێودانگەی لە ڕابردوودا ڕۆڵی میانڕەوانەی هەبووە، لە خاوكردنەوەی گرژیەكانی ڕۆژهەڵاتی ناوڕاست دا. سەرۆک نیچرڤان بارزانی هەمیشە پێگەی دیپلۆماسی خۆی بەكارهێناوە بۆ فەراهەمكردنی ڕەوتی ئاشتی لە ڕۆژهەڵاتدا و بەشداریی كارای هەبووە لە چێبوونی پرسی سەقامگیری لە ناوچەكەدا.

بەشداری كورد لە كۆنفرانسی میوشن بۆ ئاشتی  ئەو دەرفەتەی پێدەدات ، ئاسایشی كوردستان  ببەستێتەوە بە ئاسایشی جیهانەوە، لە پاڵیشدا ئەو ترسە بڕەوێنێتەوە، كە دۆزی  كوردی هەزمبكرێت لە ناو بۆتەی سەقامگیری سیاسی جیهاندا.

لەپاڵ ئەمەشدا دەبێت ئەو ڕەهەندە بەهەند وەربگیرێت، كە كۆنفرانسی میوشن بۆ ئاشتی دژبەخۆییەكی لە هەناودایە، كە كۆبوونەوەی فرە جەمسەرییە بەرامبەر بەتاک جەمسەری ئەمریكا.

 كورد دەبێت بە ئاگایانە مامەڵەی لە تەكدا بكات و نەكەوێتە جەمسەر بەندییەوە بەرامبەر بە ستراتیژییەتەكانی ترامپ.

سەرەڕای ئەوانەی باسكران دوو خاڵی جەوهەری هەیە كورد دەبێت لە ئەم كۆنفرانسەدا بە ڕژدی كاری لەسەر بكات. بەتاڵكردنەوەی ئەو دوو پارادایمەیە، كە سەد ساڵ پێشتر هێزە ئەورپییەكان دەرحەق بە كورد ئیلهامیان لێوەرگرت، لە میانەی دابەشكردنی نەتەوەی كورد بەسەر دەوڵەتاندا.

یەكەم مۆدێرنیزە، ئەوروپایەكان شیمانەی ئەوەیان دەكرد، ئەو دەوڵەتانەی كوردیان بەسەردا دابەشدەكرێت. دەبن بە دەوڵەتی مۆدیرنە و كورد لە هەناویدا دەبێت بە هاوڵاتی، وەک نەتەوەیەكی ئەتنیك نا مێنێتەوە. پێویستەكاری جدی بكرێت بۆ ڕاستكردنەوەی ئەو هەڵەیە. وێنەی ئەو دەوڵەتانە وەک خۆی بگوازرێتەوە، كە بۆ ماوەی سەد ساڵ زیاترە هیچ كامیان نەبوون بە دەوڵەتی مۆدێرن.

خاڵی دووەم، سۆشیال داروینیزمییە، ئەمەیان ئەو ئایدیایە كە پێی وایە ئەتنیكە بچوكەكان لەناو نەتەوە گەورەكاندا دەتوێنەوە، ئەمەش پێویستی بە راستكردنەوە هەیە، نەتەوەی كورد نەک نەتوایەوە، بەڵكو بەرگریشی پەیدا كرد.