سەرۆکی حکوومەت: بەرژەوەندی خەڵكم خستووەتە سەرووی بەرژەوەندی لایەنە سیاسییەكان و شانازیشی پێوە دەكەم

مەسرور بارزانی سەرۆکی حکومەتی هەرێمی کوردستان لە دیدارێکیدا لەگەڵ ژمارەیەک لە هاووڵاتییانی پارێزگای سلێمانی دووپاتی کردەوە من هەمیشە خۆم بە خزمەتكار و بچووكی هەمووتان دەزانم، ئەو ئەركەی لەسەر شانمە بە ئەمانەتەوە وەرمگرتووە، خوا شاهیدە بە ئەمانەتەوەش ئیشەكانم كردووە، بەردەوامیش دەبم بۆ ئەوەی ویژدانی خۆم و خوای خۆم و ئێوە لێم رازی بن. ئەوە بۆ من گەورەترین سەروەت دەبێت ئەگەر خەڵك لێم رازی بێت.

ئەمەش دەقی پرسیار و وەڵامەکانی دیدارەکەیە:

سەرۆکی حکومەت:
ئەمە چەندین جارە بەشدار دەبم لەم جۆرە گردبوونەوانە و ڕاستەوخۆ لەگەڵ هاووڵاتییانی خۆشەویست، گفتوگۆیەكی خۆمانە و ڕاستگۆیانە بكەین لەسەر كۆمەڵێك بابەت كە گرنگن هەم بۆ هاووڵاتی و هەم بۆ وڵاتەكەمان و بۆ پەیوەندیی نێوان هاووڵاتی و حكوومەتیش.
من بە نوێنەرایەتیی حكوومەت و وەكوو شەخسی خۆشم لە خزمەتی ئێوەی بەڕێز و خۆشەویست دام بۆ ئەوەی زیاتر گوێ لە بۆچوونەكانی ئێوە بگرم، وەڵامی پرسیارەكانی ئێوە بدەمەوە و گفتوگۆیەكی زۆر ڕاشكاوانە و خۆمانە و دۆستانەمان هەبێت، زۆر بەخێر بێن.

شەریف ئەبوبەكر لە شارۆچكەی سەنگەسەر (دەڤەری قەڵادزێ): بەخێرهاتنی بەڕێزتان دەكەم جەنابی سەرۆكی حكوومەتی هەرێمی كوردستان. ئەو بابەتەی من دەمەوێ باسی بكەم، كۆچكردنی گەنجانە بۆ دەرەوەی وڵات و وڵاتە ئەوروپاییەكان و هاوشێوەكانیەتی، بە تایبەتی لە سنووری راپەڕین یاخود دەڤەری قەڵادزێ و ڕانیە كە ڕێژەیەكی زۆر زۆر گەنج ڕوو لەو وڵاتانە دەكەن، بە هۆكاری نەبوونی دەرفەتی كاركردنە، سەرەڕای ئاستەنگی ڕێگاكان، ناتوانن لەو وڵاتانە ژیانێكی باش بۆ خۆیان فەراهەم بكەن. پرسیار لە بەڕێزتان دەكەم كە بەرنامەی حكوومەتی هەرێمی كوردستان چیە بۆ رەخساندنی هەلی كار بۆ دەڤەر و ناوچەكەی ئێمە؟

سەرۆکی حکومەت: زۆر سوپاس، بەڕاستی جێگەی داخە كە گەنجی ئێمە بیر لە كۆچكردن بكاتەوە. من دەمەوێ بە ڕاشكاوی لەسەر ئەم بابەتە لەگەڵ ئێوە قسە بكەم. جارێ ئەو گەنجەی كە كۆدەكات ئایا پارەی بۆ كۆچكردن پێویستە یان نا؟ پارە دەدات یان نا؟ بەڵێ پارە دەدات.
كەواتە با ئێمە بێین خاڵ بە خاڵ تەماشای بكەین كە واقیعی بابەتەكە چییە؟ پێش هەموو شتێك، پێموایە ئەو قاچاخچی و بازرگانە سیاسییانەی كە ژیانی هاووڵاتیانیان كردۆتە كاڵا بۆ بەرژەوەندیی شەخسیی خۆیان، ئەوانە تاوانباری یەكەمن. دوایی گەنج دەكەوێتە داوی ئەو كەسانە. ئەم گەنجە كە دەچێتە دەرەوە، گریمان ئەم هەموو مەترسییانەی كە هەیە هەمووی تێپەڕاندن و گەیشتە وڵاتێكی تر، لەوێ حكوومەت ئیشی بۆ دابین دەكات یان خۆی بە دوای ئیشدا دەگەڕێ؟ خۆی بە دوای ئیشدا دەگەڕێ و خۆی دەچێت، هەرچەند ئیش هیچ عەیب نییە، بەڵام هەموو كارێك قەبووڵ دەكات لە دەرەوە بیكات، ئایا لێرە هەمان كار دەكات؟ نەخێر نایكات. هۆكارەكە چییە؟ چونكە لێرە كەوتۆتە ژێر شاڵاوێكی پروپاگەندەی نەرێنیی سیاسی، کە بە گەنج دەڵێت تۆ نابێ وڵاتەكەت خۆش بوێ، نابێ لێرە بمێنیتەوە. ژیانێكیان بۆیان وێنا كردووە كە لە راستیدا نییە و وجوودی نییە. لەم ڕێگەیەدا پارەیەكی زۆری لێدەستێنن و تووشی مەترسیی دەكەن، زۆربەیان ناگەن بە ئامانج، زۆریان لە نیوەی ڕێگە گیان لە دەست دەدەن، دوایی كە دەچنە ئەوێش پەشیمان دەبنەوە، یانیش ژیانێكی وایان تووش دەبێ پەشیمانن لەوەی كە بۆ هاتن یان خۆزگە بگەڕاباناوە.
ئێستا ئەمە بەشێكە، بەشەكەی تری ئایا ئێمە لە هەرێم دەتوانین چی بكەین؟ هەموو هەوڵێكمان داوە بۆ ئەوەی گرنگیی بە فرەچەشنكردن و هەمەجۆركردنی ئابووری لە كوردستان بدەین بۆ ئەوەی تەنیا پشتبەستنی ئێمە لەسەر وزە و ناوت و گاز و ئەمانە نەبێت. گرنگیمان بە كشتوكاڵ داوە، گرنگیمان بە بووژانەوەی گەشتوگوزاری داوە، گرنگیمان بە پیشەسازی داوە. بەڵام ئەمە بە شەو و ڕۆژێك ناكرێت، خۆزگە بەرنامەیەكی ڕێكوپێك لە ساڵانی رابردوو هەمووی هەبوایە بۆ ئەوەی ئێستا بەرهەمەكانیمان ببینیایە، بەڵام ئێستاش نەچوە بچێت، ئەوەی كە دەكرێ هەنگاوێكە، ئێستاش دەبینین، بۆ نموونە ئێمە دەرگامان كردۆتەوە تاوەكوو خەڵكانێك، ئێستا جووتیارەكانی ئێمە زیاتر لە جاران روویان لە كشتوكاڵ كردۆتەوە. بۆ ئەوەی بەرهەمەكانیان ساخ بكەنەوە، ژمارەیەك خەڵك هەن كە بازرگانی دەكەن و كۆمپانیایان دروست كردووە تەنانەت بۆ بابەتی پیشەسازیی خۆراك، ئەمە خۆی دروستكردنی هەلی كارە. هەندێكیان هەناردەی دەرەوەی دەكەن و بازرگانی پێوە دەكەن، ئەمە خۆی دروستكردنی هەلی كارە. هەندێ خەڵكی پسپۆڕی دەوێ بۆ راپەڕاندنی ئیش و كارەكان، ئەندازیاری دەوێ، ئەمە هەمووی دروستكردنی هەلی كارە. خۆ هەلی كار شیعارێك نییە، ئەم جۆرە هەنگاوانەیە كە هەلی كار دروست دەكەن. هیوادارم ئەم گەنجانەی ئێمە چاو زیاتر لەوە بكەن كە خۆیان دەتوانن چی بۆ خۆیان بكەن و چۆن كار بۆ خۆیان بدۆزنەوە، حكوومەتیش دەتوانێت ئاسانكارییان بۆ بكات. بەڵام دەبێت پێش هەموو شتێك خۆیان ئارەزوویان هەبێت، لە وڵاتی خۆیان بمێننەوە و لە وڵاتی خۆشیان ئیش بكەن.
لێت ناشارمەوە ئێمە بە دەیان هەزار کرێکاری بیانی ئێستا لە كوردستان كار دەكەن، ئەگەر كار نەبێت ئەوانە كاریان لە كوێ دۆزیوەتەوە؟ تكام وایە پێش هەموو كەسێك هاووڵاتی بیر لەوە بكاتەوە كە ئەم وڵاتە هی خۆیەتی، با بازرگان و هیچ بازرگانێكی سیاسیش یاریی بە چارەنووسی گەنجەكانمان نەكات، گەنج خۆی بڕیاری خۆی بدات، ئەگەر ویستی بۆ خوێندن بڕواتە دەرەوە، ویستی بۆ باشتركردنی بژێویی ژیانی خۆی بڕوا بۆ دەرەوە، ئەمە شتێكی ئاساییە و لە هەموو شوێنێكی دونیا شتی وا روودەدات، بەڵام لە ناچاری باوەڕ بكە ئەوەی كە بە ناچاری بۆی دەڕوات، لەوێ بە دەستی ناكەوێت، كوردستان هەر باشترە، هەر شیرینترە، هەر زیاتریش دەتوانێ ئامێز بۆ گەنجی خۆی بكاتەوە.
بەرنامەمان هەیە بۆ یارمەتیدانی ئەو كەسانەی كە دەیانەوێ بزنسی نوێ بۆ خۆیان بكەن، یانی یارمەتیی ئەو كەسە دەدەین كە بیەوێ یارمەتیی خۆی بدات، دەبێ داهێنەر بێ و بیرۆكەی هەبێ و دەبێ ئارەزووی هەبێ، بیەوێ ئیش بكات، حكوومەت بەرنامەی هەیە بۆ ئەوەی یارمەتییان بدات. ئەمە پرۆسەیەكی دوو لایەنەیە، باوەڕ بكە ئەگەر هاووڵاتی بیەوێ لەگەڵ حكوومەت پەیوەندییەكی تەندروست دروست بكات، زۆر لەو كێشانە چارەسەر دەبن.

ریاز سابر ئیبراهیم لە چوارقوڕنە: من بەخێرهاتنی جەنابت ناكەم لەبەر ئەوەی ئێرە ماڵی خۆتە و پێموایە ئەگەر ئێرەش بە ماڵی خۆت بزانیت و خزمەتی ئێرەش بكەیت وەكوو هەولێر و دهۆك، ئەوە گەورەیی خۆت دەسەلمێنی. ئەو قسەیەی جەنابیشت كردت كە باوەڕت بە زۆنی زەرد و سەوز نییە، ئەوە زیاتر پشتڕاستی دەكاتەوە باوەڕت پێی نییە. ئەمە خاڵی یەكەم، خاڵی دووەم (سید الناس خادمهم – خزمەتكاری خەڵكی گەورەی خەڵكییە)، ئەمن وەكوو خۆم لە بواری كشتوكاڵدا ئیش دەكەم، پێشتر مامۆستا بووم، وازم لە كەرتی حكوومەت هێنا، هاتم بۆ خۆم لە كەرتی تایبەت ئیش بكەم، گوتمان بزانین كەرتی تایبەت چۆنە و زۆر هان دەدرێ و ئیشێكی باشە، بەڵام ئێستا لە كەرتی تایبەتیش من وەكوو خۆم، باخم هەیە و مەشتەلم هەیە، راستییەكەی هیچ هاوكارییەك نابینم لە لایەن حكوومەتەوە كە هاوكاریی من كرابێت. بەسیتترین شت، ئەو بارەی كە ئەمن دەینێرم بۆ هەولێرێ، لە سەیتەرەكان دەڵێ حەفری بكە، ئەگەر حەفری نەكەی ئەوە لێناگەڕێ بڕۆی 10 كاتژمێریش لەوێ ڕابوەستیت. كاكە خۆ من تریاكم پێ نییە، هەنارم پێیە. یان مەشتەلم پێیە بۆ حەفری بكەم هەموو ڕۆژێ؟ بۆ دەبێ ئەوەندە عەزیەت بدرێم؟
ئەوە خاڵێكیان، خاڵێكی تر بۆ مەسەلەی كشتوكاڵ، ئێستا لە سایلۆی چوارقوڕنەی، ئەو گەنمەی كە پار وەرگیراوە هەتا ئێستا ئەو گەنمە هەر لەوێدایە و نەگوازراوەتەوە. ئێستا لەوانەیە سەد سەیارە لەوێ سەرەی گرتبێت و بە هەفتە سرەی دەگرێت هەتاوەكوو گەنمەكەی لێ وەربگیرێت كە ئەوە كێشەیەكی زۆر گەورەیە بۆ جووتیارەكان.
بابەتێكی دیكە لە مەسەلەی كشتوكاڵ لە ناوچەی ئێمە كە زۆر كێشەی تێدایە، ئەویش نەبوونی كەرتی تایبەتە لەو بوارەدا كە ئیش بكات، یەعنی ماقووڵ نییە ئەمن دوێنێ گەنمی خۆمم فرۆشتووە بە 510 دینار، لە كاتێكدا ساواری توركی دەكڕم كیلۆی بە 2 هەزار دینار. یان بۆ نموونە حكوومەت دێ بەس باسی گەنم دەكات، لەگەڵ ئەوەشدا با بێ بەشێك لە فاسۆڵیا، نۆك نیسك، ئەوانەش وەرگرێ، دووبارە كەرتی تایبەت هان بدا، پرۆژە بخاتە بازاڕ بۆ ئەوەی وەبەرهێنەرەكان بێن، كۆمپانیای لە كیسەنان دروست بكەن و دانەوێڵەكان لە كیسە بكەن و دووبارە بیخەنەوە بازاڕ. ماقووڵ نییە خەیاری من كیلۆی 250 دیناری نەكات لە بازاڕی، خەیارشۆری توركی بخۆم، بەڕاستی من ئەوە بە شتێكی ناهەق دەبینم، هیوادارم جەنابت كەرتی تایبەت هان بدەی بۆ ئەو بابەتە كە بێن لە بواری كشتوكاڵدا پرۆژەی گەورە بكەن، تاوەكوو هەم گەنجان بخەنە سەر كار، هەم ئێمە چیتر بەرهەمی بێگانان نەخۆین و بەرهەمی خۆماڵی بخۆین، زۆر سوپاس.

سەرۆکی حکومەت: من هەمیشە خۆم بە خزمەتكار و بچووكی هەمووتان دەزانم، ئەو ئەركەی لەسەر شانمە بە ئەمانەتەوە وەرمگرتووە، خوا شاهیدە بە ئەمانەتەوەش ئیشەكانم كردووە، بەردەوامیش دەبم بۆ ئەوەی ویژدانی خۆم و خوای خۆم و ئێوە لێم رازی بن. ئەوە بۆ من گەورەترین سەروەت دەبێت ئەگەر خەڵك لێم رازی بێت.
بابەتی كشتوكاڵ كە جەنابت باست كرد، پێموایە لەم كابینەیە زیاتر لە هەموو كاتێكی تر گرنگی بە بووژانەوەی كەرتی كشتوكاڵ دراوە، ئێستا ئێمە یانی لەم چەند ساڵە توانیمان دەرگای هەناردەكردنی بەروبوومی ناوخۆی كوردستان بكەینەوە، ئەم شتانە بە شەو و ڕۆژێك كۆتایی نایەت، ناشتوانین بگەینە ئەو ئامانجە گەورەیەی كە هەمانە بۆ ئەوەی بتوانین هەموو دەرگاكان بكەینەوە، بەڵام دەستمان پێی كردووە. لە هەندێك شت بەداخەوە هەموو بەرنامەكانی حكوومەت وەكوو خۆی لە هەموو ئاستەكان و لە هەموو شوێنەكان جێبەجێ نەكراوە. گلەییەكی زۆر هەیە لە هاوردەكردنی شتی قاچاخ یان شتی ماوەبەسەرچوو لە هەندێك سنوورەكان. كە داوا دەكرێ ئەو سنوورانە كۆنتڕۆڵ بكرێن، كێشەی سیاسی دروست دەبێت، كە ئەوە نەبێ، كاریگەریی نەرێنی لەسەر هاووڵاتییەكی خۆشەویستی وەكوو جەنابت دروست دەكات كە كێشە دروست دەبێ لەسەر ئەوەی كە ئایا ئەمە بەرهەمی ناوخۆییە یان بەرهەمێكی هاوردەكراوە؟
لە لایەكی ترەوە نرخی گەنم بە شێوەیەكی گشتی لە عێراق و لە هەرێمی كوردستان بە هاوكاری و پاڵپشتیی حكوومەتە، یانی ئەگەر تەماشا بكەیت نرخی گەنم لە وڵاتێكی دیكە هەرزانترە لەوەی كە لە هاووڵاتیی خۆمان دەكڕدرێ لێرە بە پشتیوانیی ئەو نرخەی كە حكوومەتی عێراق نرخی بۆی داناوە. بەڵام حكوومەتی فیدڕاڵی ئامادە نەبوو هەموو دانەوێڵە و گەنمی كوردستان وەربگرێتەوە. ئەمجارە هەرچی هەوڵمان دا لە 700 هەزار تەن زیاتر قەبووڵیان نەكرد وەریبگرنەوە، گوتیان لەسەر ئاستی هەموو عێراقە و ..هتد، بەهەرحاڵ بەرنامەیەكی دوور و درێژە و هۆكارەكانیش زۆرن، من نامەوێ سەرتانی پێ بێشینم، بەڵام ئامادە نەبوون ئەو ڕێژەیەی كە لە هەرێمی كوردستان بەرهەم هاتووە هەمووی وەربگرێتەوە، ئەو 700 هەزارە بە نرخی حكوومەت وەردەگیرێتەوە، مانای ئەوە نییە كە باقییەكەی تر وەرناگیرێتەوە یان جووتیار ناتوانێ بیفرۆشێتەوە، بەڵام دەبێ بە نرخێكی كەمتر بیفرۆشێ چونكە نرخی بازاڕی ئازاد كەمترە لەوەی كە نرخی حكوومەتە.
ئەمە پێویستیی بە هەڵوەستەیەكی جددییە، ئێمە دەمانەوێ چی بكەین؟ ئایا بۆ هەموو هاوكارییەكی جووتیار دەبێ نرخی پاڵپشتیی حكوومەت هەبێ؟ یانیش ئێمە بەرهەمەكانی خۆمان بە جۆرێك زیاد بكەین كە پێویستیمان بەوە نەبێت حكوومەت هەموو جارێ بێ نرخ و پارە لەسەر بەرهەمەكان دابنێت، بە پێچەوانەوە ببێ بە داهات بۆ هاووڵاتی و حكوومەت بە شێوەیەكی گشتی.
بۆ هاوردەكردنی مەوادی دەرەوە كە دێت، ئەوەیش بە شێوەیەكی یاساییش دێت، جەنابت باسی ساوار یان خەیارشۆرت كرد، ئەمە دەبێ تەعریفەی لەسەر دابنرێ، ئەمەش بابەتێكە دەبێ لەگەڵ حكوومەتی فیدراڵی ڕێك بخرێت، چونكە كۆدی گومرگی دەبێ لەگەڵ حكوومەتی فیدراڵی رێك بخرێت. ئێمە ئەوەندە دەسەڵاتمان نییە كە ئازاد بین و بە كەیفی خۆمان بێین كۆدی گومرگی دابنێین، دەبێ بگونجێین لەگەڵ ئەو كۆدە گومرگییەی كە حكوومەتی فیدراڵی دایناوە. ئێمە لە هەندێك شوێن ئیلتزامی پێ دەكەین، بەڵام لە زۆربەی دەروازەكانی تری عێراقی ئەسڵەن ئیعترافی پێ ناكەن، بۆیە بەرهەمەكان بە نرخێكی هەرزانتر داخیل دەكرێن كە لە ئەنجامدا بەداخەوە جووتیار زەرەرمەندە. ئەمە ئیشێكی زیاتری دەوێ، یانی ئەوە نییە كە ئێمە نەزانین، ئاگادارین و لەگەڵ وەزارەتە پەیوەندیدارەكان قسەی پێویستیشمان كردووە لەسەر ئەوە، هەوڵیش دەدەین بۆ ئەوەی وردە وردە ڕێكی بخەین. بەڵام پشوودرێژی و تۆزێ هیممەتی دەوێ، بەداخەوە هەموو كەسیش مولتەزیم نەبووە پێی بۆیە هەندێك جار دەبینین ئەم جۆرە كێشانەی تێدا دروست دەبن.

پرسیار: بەڕێز سەرۆكی حكوومەت، ئێمە لە دەربەندیخان دادەنیشین، شاری دەربەندیخان جیاوازە لە شارەكانی تری هەرێمی كوردستان، چۆن؟ ئەگەر ئاوەكەمان بگرینەوە، جنوب هاواری لێ هەڵدەستێ، كارەباكە بكوژێنینەوە شارەكانی تر هاواریان لێ هەڵدەستێ، یانی دوو تایبەتمەندیی جیاوازمان هەیە، بەڵام لەگەڵ ئەمەشدا پازدە ساڵە بەردی بناغەی پرۆژەیەك لە دەربەندیخان دانەنراوە. ئەمە یەك. دەیان پرۆژەمان هەیە هی وەزارەتی تەندروستییە، هی وەزارەتی پەروەردەیە، هی وەزارەتی رۆشنبیرییە، 50%ی تەواو بووە و 50%ی ماوەی دە ساڵە بەجێهێڵراوە و ڕۆیشتووە و جێبەجێ نەكراوە، بۆیە لە روانگەی دڵسۆزیی تۆ، داوات لێ دەكەم ئەم پرۆژانە بخرێنەوە گەڕ كە 50%ی تەواو بووە.
بەڕێز سەرۆكی حكوومەت، ئەمە كێشەی زۆری بۆ خەڵكی دروست كردووە، چەندەها بەڵێندەر ئیفلاسیان كردووە، چەندەها كێشەی كۆمەڵایەتییان بەدوای خۆیاندا هێناوە، ئنجا دەربەندیخان حەز دەكەم یەك شتیشت پێ بڵێم، ئێمە 20 دەقیقە ڕێگەمان هەیە لە تونێڵەكەی دەربەندیخانەوە تا میرەدێ، خوا ئاگای ها لێ، لە ماوەی سێ ساڵدا لەوانەیە هەزار كەس لەو ڕێگایە تیاچووبێت. لەبەر ئەوە داوا لە بەڕێزت دەكەم هەوڵێكی جددیمان بدەی، چونكە ئەم ڕێگەیەی ئێمە زۆر ناڕەحەتە، ماڵ هەیە دوو كوڕی تیاچووە، ماڵ هەیە دایك و باوك و دوو مناڵی تیاچووە. بەڕاستی مەئساتە. ئێمە خۆمان ستافێكی خۆبەخشین لە دەربەندیخاندا. لە دینی ئیسلامدا پێنج فەرز نوێژ هەیە، بەڵام بڕوا بكە لای ئێمە شەشە، پێنجی فەرزەكەیە و نوێژێكی كیفایەمان هەیە بۆ نوێژی جەنازە. دوێنێ هاتووین بۆ ئێرە حادیسەیەك بووە خەڵكی خانەقین بووە بیبەین لە دەربەندیخان بیشۆرین و كفنی بكەین و بە ئیسعافی خێرخوازیی خۆمان رەوانەی ئەو شارانەی خوارەوەی دەكەین. داوا لە بەڕێزت دەكەم هیممەتێكمان بۆ بكە، ئەم كۆبوونەوەیە بەڕاستی نیشانەی دڵسۆزیتە، ئەگەر داواكارییەكەشمان بۆ جێبەجێ بكەیت، دووجار دڵسۆزی دەنوێنیت.
ئاومان خراپە وەڵاهی بۆ خواردنەوە ناشێ، بەردی گورچیلە دروست دەكا، خەڵك تووشی حەساسیەتی پێست بووە، ئەگەر ئاوڕێك لە شاری دەربەندیخان بدەیتەوە، ئێمە زۆر زۆر سوپاسی جەنابت دەكەین و هیواداریشم داواكارییەكەمان بۆ جێبەجێ بكەیت، تەنیا لەبەر ئەوەی ئەمەی كە جەرگسووتاو بووە رۆییوە، بەس ئەوەی تری با تووشی جەرگسووتان و ماڵكاولی نەبێت.

سەرۆکی حکومەت: بەداخەوە كە ئەم هەموو كێشە و گرفتانە هەیە، سەرۆكی حكوومەت بەرپرسیارە بەرامبەر بە هەرچی روودەدات، من باسی ئەوە ناكەم، بەڵام دامودەزگای ئیداری دادەنرێ بۆ ئەوەی لە هەر سنوورێك لە هەر پارێزگایەك لە هەر شارێك لە هەر قەزایەك لە هەر ناوچەیەك، ئیشوكارەكان بەڕێوە بەرن. ئێمە زۆر زۆر ئیعتیمادمان لەسەر دەسەڵاتە خۆماڵییەكان و ناوچەكان بووە بۆ ئەوەی بتوانن بەپیر خزمەتگوزاریی خەڵكی خۆمانەوە بێن لە هەر شارێك بێ و ئەم جۆرە گرفتانەی كە ئێوە هەمووتان باستان كردووە، دەبوایە نەبن. هەندێكی لەوانەیە هۆكار هەبێت، ئیمكانیات نەبووە یانیش پێڕانەگەیشتوون، یان موهیم هەندێك تەبریرات لەوانەیە هەبێت بۆ هەندێكیان، بەڵام نەك هەمووی. بەداخەوە من نامەوێ بەرپرسیارێتی بخەمە سەر دەسەڵاتی خۆماڵی و ئیدارەی محەلی كە ئەوان كەمتەرخەم بووبن بەرامبەر بە ئێوە و بە جێبەجێكردنی ئەم پرۆژانە، بەڵام زیاتر پێداچوونەوە دەكەین و زیاتریش هەوڵ دەدەین لێكۆڵینەوە بكەین لەوەی كە بۆ نەكراوە و چیش دەكەین.

پرسیار: هەرچەندە مەسەلەی مووچە ئەمڕۆ بەڕاستی زۆرترین باس و خواسی لەسەرە، هەم لە ڕاگەیاندنەكان و هەم لەناو خەڵكیش، چونكە مەسەلەی مووچە پەیوەندیی بە بژێوی ڕاستەوخۆی ژیانی خەڵكەوە هەیە و زۆربەی زۆری خەڵكی هەرێمی كوردستانیش بوونەتە مووچەخۆر، كەواتە ئەم بابەتە هێندە باس دەكرێت مەسەلە سەرچاوەی ژیانی خەڵكە. حكوومەتی هەرێم بەرنامەی چیە بۆ چارەسەركردنی ئەم گرفتە؟ بۆ ئەوەی ئومێدێك بدەینە فەرمانبەرانی هەرێم كە بەڕاستی ئەم كێشەیە چارەسەر بكرێت و زەمانەتی مەسەلەی وەرگرتنی مووچە لە هەرێمی كوردستاندا دابین بكرێت؟

سەرۆکی حکومەت: من با هەندێك شتت بۆ راست بكەمەوە، هەموو خەڵكی هەرێمی كوردستان مووچەخۆر نین، جەنابت خۆت گوتت ملیۆنێك و 200 هەزار مووچەخۆر هەن كە هەموویشی فەرمانبەر نییە، ماڵە شەهیدە، زیندانیی سیاسییە، پەككەوتەیە، هەموو مووچەخۆری هەرێم ئەوەندەیە. بەڵام دانیشتووانی هەرێمی كوردستان نزیكەی 7 ملیۆنە، كەواتە خەڵكێكی تر هەیە لە كەرتی تایبەتە و بۆ خۆی ئیش دەكات و خاوەن كاری خۆیەتی. بەڵام ئەمە نابێتە ڕێگر لە بابەتی مووچە و پێدانی مووچە، چونكە ئێمە گەیشتووینەتە تێگەیشتنێكی هاوبەش لەگەڵ حكوومەتی فیدڕاڵیی عێراقیش كە مووچەكان بەردەوام بن، پێموایە خەریكە وردە وردە دەكەوێتە سەر ڕێچكە راستەكەی خۆی. ئیشەڵا بابەتی مووچە چیتر نابێ بە نووچە و هەواڵی ڕۆژنامە و میدیاكان.

پرسیار: سڵاو سەرۆكی حكوومەتی هەرێمی كوردستان، زۆر پێخۆشحاڵم بە دیتنت كە ئەمجارە گەیشتینە خزمەتی جەنابت. پرسیاری من لەسەر ئەوەیە بۆچوونی جەنابت لەسەر (هەژماری من) كە بەڕێز سەڵاحەدین بەهادین گوایە لە شوێنێكدا گوتوویەتی گوایە هەژماری من هەمووی فێڵ و تەڵەكەیە، ئایا تۆ چی بۆچوونێكت لەسەر ئەم قسەیە هەیە و ڕوونكردنەوەیەكمان بۆ بدەیت و بڕیارەكەت چیە لەسەر ئەم قسەیە، وەڵامی تۆ چیە بۆ قسەی ئەم برادەرەمان؟

سەرۆکی حکومەت: مامۆستا سەڵاحەدین، لەوانەیە مامۆستا بە عەرەبییەكەی باشتر تێبگات بۆیە وەڵامەكەی بە ئایەتێكی قورئان دەدەمەوە: (إِنَّ بَعْضَ الظَّنِّ إِثْمٌ) واتا هەندێك گومان گوناهە، پێیوابێت فێڵكاری هەیە، ئەمە گومانێكە خۆی دەیكات كە ئەمە ڕاست نییە. هەژماری من پڕۆژەیەكە، پرۆسەیەكە تەنیا و تەنیا بۆ خزمەتی هاووڵاتیان دروست كراوە، ئەوانەی دژایەتیی (هەژماری من) دەكەن، یان تێبینیی لەسەر (هەژماری من) دەدەن، یان ئەوەیە لێی نازانن، یان ئەوەیە بۆ مەرامێكی سیاسی دژایەتیی دەكەن.
(هەژماری من) نە پرۆژەیەكی شەخسییە و نە پرۆژەیەكی حزبییە، تەنیا شتێكە كە توانای دارایی بۆ هاووڵاتی دەگەڕێنێتەوە. ئەو هاووڵاتییە فەرمانبەرەی كە مووچە وەردەگرێ، ئەمجارە لە حكوومەت مووچەكەی وەردەگرێ، نە لە بەرپرسێكی سیاسی، نە لە بەرپرسێكی عەسكەری، نە مەجبووری كەسێك دەبێ كە خۆی بە گەورەتر بزانێ، توانای ماددی بۆ هاووڵاتی دەگەڕێتەوە و هاووڵاتی دەبێ بە خاوەنی ئیرادەی خۆی و خاوەنی حیسابی بانكیی خۆی. جگە لەوە چەندین خزمەتگوزاری هەیە كە لە هەژماری من بۆ هاووڵاتی پێشكەش دەكرێت. وابزانم 19 خزمەتگوزاریی جیاواز هەیە كە یەكێك لەوانە وەرگرتنی قەرزە. هاووڵاتی دەتوانێ قەرز وەربگرێ لە بانك، دەتوانێ ئیشوكار بۆ خۆی بدۆزێتەوە و لەوانەشە بتوانێ بزنسێك بۆ خۆی ڕێك بخات و بە مروری زەمان لەوانەیە دواتر بتوانێ پەرەی پێ بدات و گەورەتری بكات.
لە لایەكی ترەوە دەتوانێ وەكوو هەموو كەسێك لە دونیای پێشكەوتوو، سوود لە خزمەتگوزاریی بانكی وەربگرێت. دەتوانێ لە جیاتی ئەوەی بە پارەی كاش مامەڵە بكات، بە كرێدیت كار مامەڵە بكات، نەك تەنیا لە كوردستان، لە دەرەوەی كوردستانیش. یانی پرۆژەیەكە تەنیا لە خزمەتی هاووڵاتیدایە، من نازانم بۆ دژایەتیی دەكەن؟ ئەوەی دژایەتیی دەكات و ئەوەی دژی پرۆژەی (هەژماری من) قسە دەكات، باوەڕ بكە یان لێی نازانێ، یانیش ئەوەیە كە نایەوێ هاووڵاتی خاوەن بڕیاری خۆی بێ و دەیەوێ هەمیشە وەكوو حزبی سیاسی هاووڵاتی بەكار بهێنێت، تۆ دەبێ ئەوەم بۆ بكەی ئەگینا مووچەت نادەمێ، تۆ دەبێ لەگەڵ من بی ئەگینا داتنامەزرێنم. ئەمجارە ئێمە هاتووین بە هاووڵاتی دەڵێین كەس خاوەنی تۆ نییە و خۆت خاوەنی خۆتیت، خوا خاوەنی تۆیە و خۆت خاوەنی خۆتیت، حكوومەت لە خزمەتی تۆدایە و ئەم پرۆژەیە بۆ تۆیە. دەچی مووچەی خۆت وەردەگری سەری مانگ، هیچ كەسێك نە ڕێگریت لێ دەكات، نە دەتوانێ گەورەییت بەسەردا بكات، بە عەكسەوە تۆ دەبیتە خاوەنی بڕیاری خۆت و خاوەنی دەسەڵاتی ماددی خۆت، بۆیە من داوا دەكەم هاووڵاتیانی خۆشەویست بە پەرۆشەوە، ئێوە نەك تەنیا بۆ فەرمانبەرانی حكوومەت، بەڵكوو هەموو هاووڵاتیی ئاسایی دەتوانێ بچێ و بەشدار بێ لەوەی كە حیسابی بانكی بۆ خۆی بكاتەوە و ببێ بە خاوەن كرێدیت كارت و خاوەنی (هەژماری من) كە بێگومان ئەمە دەتوانێ یارمەتیدەرێكی باش بێت لەسەر ئاستی شەخسی و لەسەر ئاستی حكوومەتیش ئەمە دەتوانێت بووژانەوەیەكی یەكجار گەورەی ئابووری لە هەرێمی كوردستان دروست بكات.

پرسیار: جەنابی كاك مەسرور ئێوارەت باش، خۆشحاڵم كە لەم دیدارەدا لەگەڵ جەنابتان دادەنیشم و قسە و گفتوگۆ دەكەین. سوپاس بۆ بوێرییەكەت كە هاتووی لەگەڵ ئێمەدا كە لاموابێت زۆربەی زۆرمان خەڵكی بێلایەنین، ئەوە دیارە بوێریی جەنابتە و دەستخۆشی لە جەنابت دەكەم، هیوادارم كە ئەم دیدارانە بەردەوام بن. خۆشحاڵم كە دەبینم جەنابت لە ڕانیە، لە چەمچەماڵ، لە هەڵەبجە و لە سلێمانی پرۆژە دەكەیتەوە و بەردی بناغەی پرۆژە دادەنێی، ئەمە دەیسەلمێنێت كە سەرۆك وەزیرانەكەی من سەرۆك وەزیرانی تەنها هەولێر و دهۆك نییە بەڵكوو هی هەموو كوردستانە. ئەمە تەحەدایەكی گەورەیە بۆ هەموو لایەنە سیاسییەكان، هیوادارم لە كابینەی داهاتووشدا بە هەمان بەرنامە و بە هەمان بوێری بەردەوام بیت. ئەمە یەك.
دووەم، بەڵێنم بە خەڵكی قەڵادزێ داوە كە بەڵێنت لێ وەربگرم تاوەكوو بێیت بۆ قەڵادزێ لە داهاتوودا، چونكە هاتیت بۆ دەربەندی رانیە و نەهاتیت بۆ قەڵادزێ، هیوادارم دەفتەری حیسابەكەش دەربێنیت و شت بنووسیت چونكە پرۆژەمان زۆرە، یەكێك لەوانە خۆت دەزانیت ئاسایشی وڵات بەندە بە ئاسایشی دابینكردنی ئاو، ئێستا ئێمە لە قەڵادزێ قەیرانی ئاومان نییە، بەڵام دروست دەبێت. ئێران بەردەوام ئاوەكە دەگرێتەوە، ئێمە 15 شوێنی باشمان هەیە بۆ پۆند و بەنداوی مامناوەندی، پرۆژەی زۆر تەواونەكراومان هەیە لە پشدەر، دەچین بۆ هەر شوێنێك دەڵێن پارەكە لای جەنابی كاك مەسرورە و ئەو خەرجی ناكات. بەڕاستی دەبێ ئێمە بزانین ئایا جەنابتیت یاخود تۆ نیت؟ دەبێ بۆ خەڵكی كوردستان ڕوون بێتەوە، ئێمە رەخنە لە هەر دائیرەیەك دەگرین، ئێمە چالاكوانی مەدەنین، مامۆستاین، دەڵێین بۆ ئەو پرۆژانە ناكرێن؟ دەڵێن پارەكە لای كاك مەسرورە و ئەو حیساب بۆ مەنتیقەی سلێمانی و راپەڕین و گەرمیان ناكات، جا بۆیە بەڕاستی داوا لە جەنابت دەكەم كە چاوێكت لە قەڵادزێ بێت، قەڵادزێ بە تەواوەتی پشتگوێ خراوە. ئێمە چەندین پرۆژەی تەواونەكراومان هەیە. هیوادارم سەفەری داهاتووت بۆ قەڵادزێ بێت، وەعدیشم پێ بدەیت و بیشینووسیت، چونكە پێم گوتوون وەعد لە جەنابی سەرۆك وەزیران وەردەگرم تا بێت بۆ قەڵادزێ؟

سەرۆکی حکومەت: تەواو؟

هاووڵاتی: وەڵا جا ئەگەر بینووسیت تەواو، ئەگەر نەشینووسیت ئەوە هیچ. جەنابی سەرۆك وەزیران هیوادارین سەرۆك وەزیرانی هەموو كوردستان بیت، ئەوە گرنگە.

سەرۆکی حکومەت: زۆر سوپاس. من خۆم نە بە سەرۆك وەزیران و نە بە گەورە دادەنێم، من برا بچووكی هەمووتانم و خزمەتكاری هەمووتانیشم، بەڵام یەك شت ڕێگە نادەم پێم بڵێن تۆ تەنیا هی ئەم شوێنەی یان هی ئەم دەڤەرەی، هەموو كوردستان بۆ من ماڵی منە، سلێمانی بێت، هەڵەبجە بێت، قەڵادزێ بێ، دهۆك بێ، هەولێر بێ. ئنجا هەر كەسێك بیەوێ بڵێ فڵانەكەس نازانم فڵان بەرپرسی فڵان شوێنە، شتی وا نییە. بۆ من هەموو كوردستان وەكوو یەك وایە، لەبەر ئەوە دڵنیابە لەوەی كە ئەوەی پێشم نەكرابێت یان نەمكردبێ، دیارە هۆكاری تر هەبووە ڕێگر بووە، ئەگینا من خۆم بە هیچ جۆرێك نامەوێ خۆم بچووك بكەمەوە بە سنوورێكی جوگرافیی بچووككراو، من هەموو كوردستان بە هی خۆم دەزانم، ماڵێكی وا گەورەم هەبێت بۆ بێم بە نیوەی رازی بم؟ بە نیوەی رازی نابم، من هەموو كوردستانم دەوێ، دەمەوێ خزمەتی هەموو كوردستان بكەم لەوە دڵنیا بە.
بۆ قەڵادزێش هەر بۆ زانیاریی جەنابت، كاتی خۆی لە راپەڕین، من بە پێ هاتم، بە پێ هاتین یەكەمجاریش هاتینە قەڵادزێ لە كاتی راپەڕین لەگەڵ جەنابی سەرۆك، بە پێ هاتینە قەڵادزێ و لەو وەختەوە هاتین بۆ رانیە و ئنجا هاتین بۆ شوێنەكانی تر. هەر وەختێك بۆم رێك بكەوێت، دێم بۆ قەڵادزێ، ئەگەر نەشهاتبین داوای لێبووردن دەكەم، دیارە هەڵنەكەوتووە و ڕێك نەكەوتووە، ئیشوكاریش یەكجار زۆرە و كوردستانیش ماشەڵا فراوانە. بەڵام ئینشائەڵا ڕێك بكەوێت، حەزم لێیە بێم سەردان بكەم بەسەرچاو.

پرسیار: سڵاوتان لێبێت، بەخێرهاتنی بەڕێزت دەكەم بۆ ئێرە، یاخوا بەخێربێی سەرچاو. پرسیاری من لە بواری پەروەردەیە وەكوو ڕاهێنەرێكی پەروەردەیی لە بواری پەروەردە و خوێندندا پرسیار دەكەم. من بیرمە كە منداڵ بووم، ئەوەی لای باوكم گرنگ بوو ئەوە بوو كە كەی خوێندن بكرێتەوە و ئێمە بچین بۆ خوێندنگە. ئێستا ئەوەی لای گەورەكان گرنگە ئەوەیە كەی و چۆن بتوانن پاروویەك نان پەیدا بكەن تا منداڵەكانیان بەخێو بكەن. بەداخەوە چەند ساڵێك پێش ئێستا، پرۆسەی خوێندن گرنگییەكی زۆر جوانی هەبوو، كەچی ئێستا ئەم گرنگییەی نەماوە، هەروەها ئەم ساڵی پار و ئەم چوار پێنج مانگەی كە بایكۆت كرا و ئەو ناخۆشییانەی كە تووشی خوێندن بوو، وایكرد كە مامۆستایان بەبێ زەردەخەنە بگەڕێنەوە بۆ قوتابخانە. ئایا بەڕێزت بۆ ئەمساڵ مژدانەی ئەوە دەدەی بە مامۆستایان كە بتوانن بە دڵێكی خۆشەوە و بە هەنگاوێكی تازەوە بگەڕێنەوە بۆ پرۆسەی خوێندن، چونكە لە هەر وڵاتێكدا ئەگەر پرۆسەی خوێندن نەبێت، پێموایە ئیتر هیچ شتێكی تر بوونی نابێ، دەستت خۆش بێ و زۆر سوپاس.

سەرۆکی حکومەت: خوێندن، پەروەردەكردن لە هەر كۆمەڵگەیەك، ئەگەر پەكی كەوت و دواكەوت، كۆمەڵگەكە بە تەواوەتی دوادەكەوێت، بۆیە هیچ شتێك شوێنی پەروەردە و خوێندن ناگرێتەوە. هیوادارم ئەگەر هەتا لایەنە سیاسییەكانیش یاری بە چارەنووسی خەڵكەكە بكەن، دەبێ مامۆستاكان زۆر زۆر لەوە بەرزتر بن كە بێن خوێندن و پەروەردەكردنی نەوەی داهاتووی وڵاتەكەیان بكەنە قوربانیی ململانێی سیاسی. هیوادارم ئەمە قەت ڕوونەدات. حكوومەت ئەوەی پێی بكرێ بۆ ئەوەی زیاتر خزمەتی مامۆستایان و كەرتی پەروەردە خوێندن بكات، درێغی ناكات. هەندێك شت لەوانەیە لە دەسەڵاتی حكوومەت نەبووبێت وەكوو پێویست بە ئیمكانیاتی بەردەستیان نەبێت كە یارمەتیی ئەو كەرتە بدەن، بەڵام بێگومان ئێمە هەرچیەكمان پێ بكرێت بۆ ئەوەی گرنگیی بە كەرتی پەروەردە و خوێندن بدەین، دەیكەین. هیوادارم مامۆستاكانیش، چونكە مامۆستا ئەو كەسەیە كە قوتابیی یان منداڵێكی چاوگەش دەیبینێت، ڕووی تێدەكات، ئەمە دەبێ بە سیمبول بۆ داهاتووی و ژیانی و چۆنیەتیی رەفتار و كردارەكانی داهاتووی. بۆیە مامۆستا بە هەر جۆرێك بێت، دەبێ وابكات كە قوتابیی چەند شتێك تێیدا قەت نەفەوتێ:
– خۆشەویستیی بۆ وڵات.
– ئومێد، پێویستە هەمیشە بڕوای بەوە بێت كە داهاتوویەكی ڕووناك و گەشی هەیە.
– دەبێ بڕوای بەوە بێ كە دەتوانێ خۆی پێبگەیەنێت. چونكە پێگەیاندنی ئەو قوتابییە دەتوانێ ئەم كێشە و گرفتانەی كە ئێستاش لەوانەیە هەندێك دەیبینن لە مەسەلەی كێشەی ئابووری یان كێشەی سیاسییە، هەندێكی لەوانەیە لەو فەراغە هەبووبێ كە لە پەروەردە و خوێندندا لە سەردەمێكدا هەبووە.
ئەگەر ئەمانە پڕبكرێتەوە، زۆربەی كێشەكانی تر چارەسەر دەبن. لەبەر ئەوە من دەزانم چەند گرنگە گرنگیی بە كەرتی پەروەردە و بە خوێندن و بژێویی ژیانی مامۆستایان، ئەو مامۆستا بەڕێزانەی كە بایكۆتیان كرد، باوەڕ ناكەم هەموویان هاوڕا بووبن، هەندێكیان لەوانەیە لەگەڵ ژمارەیەكی تر كەوتن، بەڵام كارێكی باش نەبوو، هیوادارم مامۆستایان ئەم كارە دووبارە نەكەنەوە و زیاتر بگەڕێنەوە بۆ قوتابخانە و گرنگیی بە پەروەردەكردنی منداڵان و قوتابییەكان بدەن، دڵنیا بن لەوەی كە حكوومەت لەگەڵیانە و پشتیوانیانە و پاڵپشتیانە، قەتیش مافەكانیان نافەوتێ. پێشتریش من ئەم قسەیەم كرد، پێنج مانگ بایكۆتكردن، پێنج مانگ تەمەن و خوێندنی قوتابی دەفەوتێ، بەڵام مووچەی ئەم مامۆستایە نافەوتێ و هەر دەدرێتەوە، ئەی كێ قەرەبووی ئەو پێنج مانگە دەكاتەوە؟ بۆیە من داوام لە مامۆستایانی بەڕێز و خۆشەویست ئەمەیە، قەت ئەمە نەكەن، بایكۆتی قوتابخانە نەكەن، بابەتی سیاسی و ململانێی سیاسی نەهێننە نێو كەرتی پەروەردە و خوێندن، بە تایبەتی با قوتابیانی ئێمە زیاتر بیر لەوە بكەنەوە كە داهاتوویەكی گەش چاوەڕێیان دەكات.

پرسیار: پرسیاری من ئەوەیە كە بەداخەوە دوای رووخانی ڕژێمی بەعس، ئەو دەسەڵاتەی ئێستا لە بەغدا حكوم دەكات، بە ئەنقەست دەیەوێ هەرێمی كوردستان تەنیا بە هاتن و نەهاتنی مووچەوە سەرقاڵ بكات و قەزیە گەورەكە لەبیر خەڵكی كوردستان بباتەوە، یەكێك لەوانە كێشەی ناوچە دابڕاوەكانە كە لە كابینەی بەڕێزتان كابینەی نۆ یەكێكە لە كارە لەپێشینەكان، ئایا كابینەی نۆیەمی حكوومەتی هەرێمی كوردستان چ هەنگاوێك دەگرێتە بەر بۆ راگرتنی ئەو دیاردەیە تاوەكوو زیاتر كورد نەبێتە كەمینە لەو ناوچانەدا؟

سەرۆکی حکومەت: زۆر سوپاس بۆ ئەو پرسیارە، چونكە بەڕاستی ئەمە پرسیارێكی جەوهەرییە و خۆزگە هەموومان زیاتر بیرمان لەم جۆرە كێشانە بكردایەوە. ڕاستە بابەتی مووچە كرا بە بابەتێك بۆ ئەوەی كێشە گەورەكانمان لەبیر بەرنەوە. بابەتی كێشەی ناوچە دابڕێندراوەكان یەكێكە لەو شوێنانەی كە تاكوو ئێستاش سیاسەتی تەعریبە، گۆڕانكاریی دیمۆگرافییە، هەرچی ناوی لێ دەنێی، بەردەوامە.
ئەوەی ئێمە توانیومانە بیكەین، بەهیچ جۆرێك دانمان بە هیچ گۆڕانكارییەكدا نەناوە و ئامادەش نین و ناشبین كە شتێك بەسەر ئێمە فەرز بكرێت، جگە لەوەی كە بەو شێوازەی لە ماددەی 140دا هاتووە كە چارەسەری ئەم ناوچانە بكرێن. لە زۆر شوێن هەتا هەوڵی ئەوە دراوە كە بێن و تەعەدا بكەن، ڕێگری كراوە. خۆ جەنابت ئاماژەت بە هەندێك رووداو دا، ئەگەر پێیان بكرابا لەوانەیە هەر هەموو كوردستانیش ئێستا لەژێر دەسەڵاتی ئەواندا بوایە، بەڵام ئێمە بە هیچ جۆرێك قەبووڵی ناكەین یەك بستی هەرێمی كوردستانیش بە تەعەدا و بەزۆر لەدەست كوردستان بچێت.

پرسیار: بەخێرهاتنت دەكەم جەنابی سەرۆك وەزیران، پێم خۆشە ئاوا لە نزیكەوە و حەزیش دەكەم ئەمە چەند بارە بێتەوە، چونكە ئێمە وەكوو خەڵكی كوردستان بەڕاستی هەست دەكەین كە پەراوێز خراوین، هۆكارەكەشی ئایا لە لایەن خودی حكوومەتەوەیە یاخود لە لایەن ئەو دەسەڵاتەیە كە لە سلێمانی هەیە؟ من وەكوو مامۆستایەك كە دەرس بە قوتابیان دەڵێمەوە و لە قوتابخانەم، بەڕاستی ئەم مەسەلەی بایكۆتە زۆر كاریگەریی كردبووە سەر هەم قوتابی و هەم مامۆستاش، هیوادارم ئینشائەڵا جەنابت لە نزیكەوە لەگەڵ مامۆستایان و هەموو چین و توێژەكان كۆببیتەوە، بۆ ئەوەی لە داواكارییەكانیان بكۆڵیتەوە.
لەبارەی پرۆگرامی قوتابخانەكانەوە، ئێستا ئاستی ڕۆشنبیریی قوتابی زۆر زۆر گۆڕاوە، ئەم پرۆگرامەی كە دانراوە، مامۆستا پێویستیی بە پەروەردەیەكی زیاتر و خول بینین هەیە تاوەكوو بتوانێ زیاتر دەرس بڵێتەوە، چونكە بە بۆنەی ئەم سۆسیال میدیا و مۆبایل و شتەوە كە هەیانە، منداڵی ئێستا زۆر چاوكراوەن، هەروەها مامۆستاش وەك بڵێی تەمەنێك پێشووترن و پێویستە لە پرۆگرامی تازەدا رەچاوی ئەوە بكرێت. زۆر سوپاست دەكەم.

سەرۆکی حکومەت: زۆر سوپاس، بەڕاستی مامۆستا مرۆڤی بەڕێزن و تێگەیشتوون، بۆیە پێیان دەڵێین مامۆستا، ئەگەر ئێمەش هەڵە بكەین، دەبێ مامۆستا ڕاستی بكاتەوە. یەك شت من پێم ناخۆشە مامۆستا بە كرداری خۆی قوتابیی فێر بكات تەسلیم بێت، بایكۆت بكات و واز بێنێت. قوتابی لەم تەمەنە فێری وازهێنان و فێری تەسلیمبوون بێت، دەبێ كە گەورە بێ چۆن پەروەردە بكرێ؟ هەرچی بێ مامۆستا نابێ ئەو ڕێگەیە بدات كە قوتابی وا پەروەردە بكرێ. موعاناتی هەبێ، كێشەی هەبێ، من لەگەڵ ئێش و ئازار و موعاناتی مامۆستام و دەبێ بۆیان چارەسەر بكەین، حەتمەن بەدوایدا دەچین و هەوڵی چارەسەركردنی كێشەكانیشیان دەدەین، بەڵام دەبێ پشوویان لە ئێمەش درێژتر بێ و زۆر زۆر لە ئێمە شارەزاتر و عاقڵتر بن، چونكە ئەوان نەوەیەك پەروەردە دەكەن. ئێمە خزمەت دەكەین، ئەوان پەروەردە دەكەن، دوو ئەركی زۆر جیاوازە. ئەركی ئەوان زۆر لە هی ئێمە پیرۆزترە. ناكرێ مامۆستا بەو چاوە سەیری خۆی بكات، ئێمە زۆر زۆر بەرزتر سەیری مامۆستا دەكەین، دەبێ مامۆستا ئەو ئەركە زۆر زۆر بە ئەمانەتەوە وەربگرێت، ئنجا ئەوەی ئێمە بتوانین بیكەین، دەیكەن، بەڵام دەبێ مامۆستاش زۆر زۆر لەوە زیاتر بیركردنەوەیەكی فراوانتری هەبێت.

پرسیار: زۆر بەڕێز سەرۆكی حكوومەتی هەرێم، بەخێرهاتنێكی گەرمت دەكەین بۆ ئەم سنوورە و هیوادارین ئەم جۆرە بینینانە بەردەوام بێت. ئێمە وەكوو دانیشتوانی شاری دەربەندیخان بەڕاستی ئەوەی قاڵبووی مەیدانی خەبات بێت لە سنووری دەربەندیخان تێگەیشتووە كە دەیان و دەتوانم بڵێم شەست حەفتا ساڵ هەر لەژێر زوڵم و زۆری نەیارەكان بووە، بەڵام ئێستا دوو شتی زۆر گرنگ هەیە كە زۆر سەیرە كاتێ لای هەر كەسێك باسی دەكەین، یەكەم ئاو و دووەم كارەبا، ئێمە خاوەنی دوو دەریاچەین، بەڵام ناتوانین جلوبەرگەكانمان بە ئاوی دەریاچەكان بشۆرین، ئاوی خواردنەوە هەر هیچ، بۆ بەكارهێنان بە هیچ شێوەیەك نابێت، وەكوو لە منداڵیدا پێیان دەگوتین ئاو دەبێ بێ تام بێ و بێ بۆن و بێ ڕەنگ بێت، بەڵام بە دڵنیایی ئێستا ئاوی دەربەندیخان تامی هەیە، بۆنی هەیە و رەنگیشی هەیە، یانی پێچەوانەی ئەوەی كە تەندروستییە. ئەوە یەك. دوو خاوەنی وێستگەیەكی كارۆئاوین لە دەربەندیخان كە پێكهاتووە لە سێ تۆرباین، لە رۆژە سەختەكاندا وەكوو خەڵكی شاری دەربەندیخان توانیمان ئەم وێستگەیە بپارێزین. ئەوكاتە تەبعەن سەرەتای دروستبوونی حكوومەتی هەرێم و بەرەی كوردستانی و ئەوانە، هەروەكوو خەڵكی شاری دەربەندیخان توانیمان بیپارێزین و ئەركەكەمان گرتە سەر شانی خۆمان. چەند جارێكیش رەنگە مەعلومی بەڕێزتان بێ تووشی تێكچوون و ئەوانە بوو، هەر لەسەر دەستی كارمەندەكانی ئەوێ دروستكرایەوە و سوپاس بۆ خوا كەوتەوە گەڕ، بەڵام ئێستا ئێمە وەكوو خەڵكی شاری دەربەندیخان كەمترین كارەبامان پێ دەدرێ. بۆیە داوا لە بەڕێزتان دەكەم، تكایە ئەوەندەمان باس كردووە ئێستا من خۆم نازانم وەكوو بێئەمەلیش باسی دەكەم، ببوورە لێم ئەم قسە دەكەم، بەڵام هیوادارم بە دەستێكی پڕ و جوابێكی باشەوە بمانگەڕێنیتەوە بۆ دەربەندیخان. زۆر زۆر سوپاس.

سەرۆکی حکومەت: بابەتی كارەبا، بابەتێكی گشتییە، یانی لە هەموو كوردستان كارەبا بەداخەوە كەمە، ئەویش هۆكاری زۆرە، یەك خواست لەسەر بەكارهێنانی كارەبا یەكجار زۆر بووە. من بیرمە لە سەرەتای راپەڕین وابزانم ئەو وەختە تەقریبەن 350 مێگاوات كارەبا لە هەردوو بەنداوەكانی دوكان و دەربەندیخان هەبوو، هیچ سەرچاوەیەكی تری كارەبا نەبوو، دانیشتووانی كوردستان ئەوكاتە 3 ملیۆن یان 3 ملیۆن و نیو و شتێكی وا بوون، ئێستا بووین بە دوو بەرابەر بە 7 ملیۆن، بەڵام بەرهەمهێنانی كارەبای ئێمە لە 350 مێگاوات، ئێستا بووە بە 3 هەزار و 500 مێگاوات. یانی هەرچەندە ئێمە لە ڕووی دانیشتوانەوە دوو بەرابەر بووین، بەڵام بەرهەمهێنانی كارەبا 10 بەرابەر زیادی كردووە. بۆ؟ چونكە هەم خەڵك كارەبا زیاتر بەكار دەهێنێت، پێداویستیی بۆ كارەبا زیاتر بووە، كارگە زیاتر بووە، بژێویی ژیانی خەڵك باشتر بووە. من ناڵێم دۆخی ئێمە زۆر باشە و دەبوایە 24 كاتژمێر كارەبامان هەبێت، بەداخەوە بە تێپەڕینی کات، ئێمە نەمانتوانی وەكوو پێویست سوود لەو سەرچاوە سرووشتییانە وەربگرین بەڵام بەرنامەمان هەیە. من نامەوێ كات دابنێم و بڵێم تا ئەو كاتە، بەڵام زۆر زۆر ئومێدم هەیە كە لە وەختێكی نزیكدا ئینشائەڵا ئێمە بتوانین كارەبای 24 كاتژمێری بۆ هەموو كوردستان دابین بكەین، نەك تەنیا بۆ دەربەندیخان. بەڵام بەڵێنی كاتەكە نادەم، چونكە خەریكە ئیشی لەسەر دەكرێت تاكوو زیاتر دڵنیا دەبین. هی ئاوەكەش بەسەرچاو، حەتمەن بەدواداچوونی بۆ دەكەین.

پرسیار: نازانم بۆچی ئەم هەموو كارانەی جەنابتان دەیكەن، بەڵام سەرباری ئەوە، لایەنە سیاسییەكان لە جەنابتان ڕازی نین و مەرغوب نین لای ئەوان؟

سەرۆکی حکومەت: هیوادارم وانەبێت، بەڵام هەموو كەس بەرژەوەندیی هەیە، من بەرژەوەندیی خەڵكم خستۆتە سەرووی بەرژەوەندیی لایەنە سیاسییەكان و شانازیشی پێوە دەكەم، بەردەوامیش دەبم. ئەوەی بۆ من جێی شانازییە خزمەتكردنی ئێوەیە، لایەنی سیاسی لێم رازی بێت لەسەر ئەوە زۆر سوپاسیان دەكەم، لێشم ناڕازی بێت كەیفی خۆیانە.

هاووڵاتی: ئێمەش هیوادارین ئیتر ببیت بە جێگەی باوەڕی خەڵك.

مەسرور بارزانی: زۆر سوپاس.

سدیق تەگەرانی: لە دەڤەری شارباژێڕەوە هاتووم. بەخێرهاتنی بەڕێزت دەكەین بۆ دەڤەرەكەمان. ئێمە لە ناوچەی شارباژێڕ كێشەمان زۆرە، یەكێك لەوانە بەنداومان نییە و وشكەساڵیش خەریكە ڕوومان تێدەكات، زۆر چەم و ڕووباریشمان هەیە، بەڵام بەنداومان نییە، بەنداوێكمان بۆ دروست كرا لە زەلان، بە نیوەناچڵ جێیانهێشتووە و ڕۆشتوون، دوو بەنداوی تر هەیە لە سنووری كونەماسی و ئەوانە، دیزاین و هەموو شتێكی بۆ تەواو بووە، بەڵام نایەنە جێبەجێكردنەوە. داوا لە بەڕێزت دەكەین بە زووترین كات ئەم بەنداوانەمان بۆ جێبەجێ بكەیت.
خاڵێكی تر ڕێگەی سلێمانی بۆ چوارتا، هەر جادە كۆنەكەی ساڵی حەفتاوحەفتە لە زەمانی رژێمی فەوتاوەوە كە دروستی كردووە، هەتا ئێستا ئەو جادەیە مەرگی زۆر لێ ڕوودەدات، بەتایبەت باخ و ڤێلا و شتی زۆر زۆری لێیە، بە ڕۆژانی جومعان و عوتڵان هیچ كەسێك ناتوانێ ئەگەر مردووشی هەبێ، بچنەوە بۆ سلێمانی. ئیسعافەكان دەچنەوە بۆ قەیوان و دەچنەوە بۆ عەربەت و دێنەوە بۆ سلێمانی. داوا لە بەڕێزت دەكەین ئەمەشمان بۆ جێبەجێ بكەیت زۆر سوپاست دەكەین.
پرسیارێكی تریشم هەیە لەبارەی جەنابتەوەیە، لە جۆری میوزیكا چۆنیت؟ لە جۆری گۆرانیبێژە كۆنەكاندا چۆنیت؟ وەكوو مامۆستا حەسەن زیرەك ئایا گوێی لێ دەگریت؟

سەرۆکی حکومەت: زۆر زۆر سوپاس، گومانت نەبێ ئێمە زۆر زۆر لەگەڵ ئەوەین كە بەنداو لە سەرانسەری كوردستان دروست بكرێت. بەنداو هەندێكجار جوگرافیا و تۆپۆگرافیای ناوچەكە تەحەكوم بەوەدا دەكات كە بەنداو لە كوێ دروست بكرێت. دەبێ ئاو هەبێ یان ئاوی بارانە كۆبكرێتەوە، ئێمە هەوڵێكی زۆرمان داوە، چەندین بەنداوی مامناوەند و بچووك و پۆند و ئەوانە لە سەرانسەری كوردستان دروست بكەین، زۆریش دروستكراوە و زۆریش لە بەرنامەدایە دروست بكرێت. چوار بەنداوی گەورەش هەیە كە ئەوەش لە بەرنامەدایە لەگەڵ حكوومەتی فیدڕاڵیش هەوڵی ئەوەمان داوە ئەوان بتوانن تەمویلی بكەن چونكە كولفەیەكی زۆری دەوێ بۆ دروستكردنی چوار بەنداوی تر لە كوردستان لە دهۆك و هەولێر و سلێمانیش. ئنجا لە دروستكردنی ئەم بەنداو و پۆندانە هەندێكی لەوانەیە محەلی بێ و وەرزی بێ و بچووك بێ، بەڵام هەر دیسان سوودی زۆرە، چونكە دەكرێ یارمەتیی ئاوی ژێر زەوی بدا، بۆ كشتوكاڵ بەكار بێت، هەندێكجار بۆ گەشتوگوزاری بەكار بێت. لەوە دڵنیابە جەنابت خۆم زیاتر لە هەموو كەسێك پەرۆشی ئەوەم كە بتوانین سوود لە ئاوی سەرزەوی وەربگرین و ئەم بەنداوانە دروست بكەین. لەوە دڵنیابە.
ڕێگەوبانەكانیش ئینشائەڵا هەوڵدەدەین، ئەمە زۆری دەگەڕێتەوە سەر ئەو ئیمكانیاتەی بەردەستە لە لای حكوومەتەوە. لە لایەكەوە با ئێمە کێشەی مووچە تەواو بكەین، بتوانین تۆزێك بووژانەوە بە ئابووریی خۆمان بدەین، ئەو شتەی بەردەستە هەمووی دەخەینەوە خزمەتی ئێوە،لە ڕێگەوبانە، لە نەخۆشخانەیە، لە قوتابخانەیە، هەمووی هەر بۆ ئێوە خەرج دەكەینەوە ئینشائەڵا.
مۆسیقا، بەخوا خۆم هیچی لێ نازانم، بەڵام حەزم لێیە گوێی لێ بگرم، زۆریش گوێی لێ دەگرم و زۆریش حەزم لێیە، لە گۆرانیبێژە كۆن و نوێكانیش، زۆرن كە حەزم لێیانە و دەنگیان خۆشە، لەحنی كوردی زۆر زۆر حەزم لێیە. جەنابت لە مۆسیقا دەزانیت؟

هاووڵاتی: نەخێر، بەس زۆر گوێی لێ دەگرم.

سەرۆکی حکومەت: تۆش هەر گوێی لێ دەگریت، وەكوو یەكین مادام وایە.

پرسیاری هاووڵاتییەك: سڵاو، بەخێرهاتنێكی گەرمت دەكەم بۆ شاری رۆشنبیران، زۆر خۆشحاڵ بووم بە بینینت لە نزیكەوە، هیوادارم یەكەم جار و كۆتاجاری هاتنت نەبێ بۆ سلێمانی، گلەیی ئەوەت لێ دەكەن دەڵێن زۆر نایێ بۆ سلێمانی. گلەییش لە ئازیز دەكرێ، مەبەستیان ئەوەیە كە تۆ ئازیزی بۆیە گلەیی دەكرێ.. هەژارمان زۆر زۆرە، كێشەی سەرەكییش مووچەیە، مەبەستم ئەوەیە كێشەی مووچە چارەسەر بكرێت، كە چارەسەكەش لای بەڕێزتانە؟

سەرۆكی حكوومەت: لای من؟

هاووڵاتی: ئێ لای بەڕێزتە، مەبەست ئەوەیە ئێوە حوكم دەكەن وەكوو سەرۆكێك وەكوو بەڕێزێك، ئێوە كە دەسەڵاتتان نەبێ، ئەی ئێمە چی بكەین لەم حاڵەتەدا؟ زۆر سوپاس بەخێر بێی دووبارە… ئینشائەڵا دەتبینینەوە.

سەرۆكی حكوومەت: زۆر سوپاس، ئینشائەڵا ئەكید ئەمە یەكەم جارم نییە و دواجاریشم نابێت ئەگەر تەمەن ما و ئەگەر خوا لێم رازی بێت. من دەمەوێ هەمووتان لێم ڕازی بن، بۆ ئەوەی خوا لێم ڕازی بێت. ئەمانەتێكم وەرگرتووە دەمەوێ ئەو ئەركە بە ڕووی سپی و بە سەربەرزییەوە بەجێ بگەیەنم، یانی چۆن مووچە بەدەست من بێ و بۆ ئێوەی خەرج نەكەم؟ ئەوە وا نیە. هەندێك جار هەندێك لایەنی سیاسی یان هەندێك ركابەری سیاسی، دێ ئەم جۆرە قسانە دەكات، گوایە مووچە لای ئێمەیە و ئێمە نەمانداوە! ئەگەر مووچە لای ئێمە بێت بۆ نەیدەین؟ بە پێچەوانەوە مووچە لە بەغدا بڕدراوە. بەداخەوە ئەوانەی كە ئێستا ئێمە تۆمەتبار دەكەن و دەڵێن: ”ئێوە مووچە نادەن“ هەمان ئەو كەسانە بوون كە داكۆكییان دەكرد لەوەی كە بەغدا بودجەی حكوومەتی هەرێم بدات، بۆ ئەوەی ئەم شتە لەدەست هەرێم دەربهێنن و بیدەنەوە بەغدا، ئێستا خۆیان وەڵامیان نیە، نازانم بۆ كەسێك نیە لەوان بپرسێ بڵێ: ”ئەرێ ئێوە داواتان دەكرد دەتانگوت با بەغدا مووچەمان بداتێ، ئەی ئێستا ئێوە بۆ بێدەنگن؟“… ئێستاش هەر من لەسەر ئێوە بە جوابم، ئێستاش هەر ئێمە بەردەوام لەگەڵ بەغدا لە پەیوەندیی بەردەوامداین بۆ ئەوەی كێشەی مووچە چارەسەر بێت. ئینشائەڵا كێشەی مووچە تەواو دەبێ، بەڵام دڵنیا بە لەوەی كە ئەگەر مووچە بەدەست من بێت، یەك رۆژیش دوای ناخەم.

پرسیاری سەوسەن لە دەڤەری رانیە: ئەو كێشەیەی كە دەمەوێ بیخەمە ڕوو، وەكوو پارێزەرێك زیاتر پەیوەندیی بە سەربەخۆیی دادگاكانی كوردستانەوەیە، كێشەی نەبوونی سەروەریی یاسا لە دادگاكان، یاخود ئەو قسەیەی كە دەگوترێ (كەس لە سەرووی یاساوە نییە) بۆچی ناتوانین ئەو دروشمە وەكوو واقیعێكی جێبەجێكار بەسەر هەر تاكێكدا لەناو دادگاكان جێبەجێ بكرێت بەبێ جیاوازیی رەگەز و ئایین و پلە و پایە یاخود ئایدۆلۆژیا و لایەنگریی حزبی؟

سەرۆكی حكوومەت: زۆر سوپاس، پرسیارەكەت زۆر بەجێیە و زۆریش بەجورئەتی كە ئەم پرسیارەت كرد، دەستخۆشییت لێ دەكەم، بەڵام منیش وەڵامت دەدەمەوە، هیوادارم قەبووڵی بكەیت لێم. ئەگەر دادگا یان سیستەمی دادوەری، سەربەخۆ نەبوو، ئەمە گەورەترین كارەساتە لە هەر وڵاتێكدا، یان هەر نەتەوە و هەر كۆمەڵگەیەك.
ئێمە سێ دەزگای سەرەكییمان هەیە: (یاسادانان، جێبەجێكردن و دادوەری) هەیە، پێویستە ئەم سێ دەسەڵات و دەزگایە سەربەخۆ بن، تەواو سەربەخۆ بن. كەواتە ئەم پرسیارە دەبێ لە دادگا خۆی بكرێت، چونكە ئێمە وەكوو حكوومەت حەقمان نییە و ناشبێ حەقمان هەبێ دەستوەردان لە ئیشوكاری سیستەمی دادوەرییدا بكەین. نابێت لایەنی جێبەجێكار دەستوەردان لە ئیشوكاری دادگا و سیستەمی دادوەرییدا بكات. بە هەمان شێوە سیستەمی یاسادانان و سیستەمی جێبەجێكار هەر یەكێك ئەركەكەی خۆی دیارە، بەڵام لێرەدا پرسیار ئەمەیە، جەنابت خۆت دەڵێیت كە دەستتێوەردان هەیە و لەوانەیە لایەنی حزبی دەستێوەردان بكات. باشە شەرعییەتی كۆتایی لای كێیە؟ لای هاووڵاتیە.. حەكەمی كۆتایی هاووڵاتییە. ئێستا ئەگەر ئێوە پێتان وایە لایەنێكی سیاسی دەستێوەردان لە كاروباری دادوەرییدا دەكات، ئێوە حەكەمن دەتوانن ئەو لایەنە سیاسییە سزا بدەن. ئێوە دەتوانن لە هەڵبژاردنەكان سزای ئەو لایەنە بدەن، ئێوە دەتوانن لە هەڵسوكەوتی رۆژانەتان هەڵوێستتان هەبێ، ئێوەی هاووڵاتی حاكمی سەرەكی و كۆتایی ئەم وڵاتەن، ئێوەن كە دەتوانن ئەم بڕیارە بدەن، زۆر جار كە دەبینی دەستێوەردان هەیە، ستەم دەكرێ، كاری هەڵە دەكرێ، خەتاكەی بەشێكی بۆ هاووڵاتی دەگەڕێتەوە، چونكە قەبووڵی كردووە. ئەگەر قەبووڵی نەكات و هەڵوێست بەرامبەر بە هەڵە وەربگرێت، ئەم هەڵانە دووبارە نابنەوە.

قسەی هاووڵاتییەك: ئەوەی دەمەوێ ئاماژەی پێ بكەم كە هیچ لەو بەڕێزانە ئاماژەیان پێ نەكردووە، سەبارەت بە كێشە و گرفتی گوندەكانە، ئەگەر باسی بكەین تەواوی ناوچەكانی كوردستان، بەتایبەتی گوندەكانی ناوچەی پشدەر، بە تەواوی بەرەو چۆڵبوون رۆیشتوون. هەموومان قەرزاری گوندەكانین، سەرۆكەكان، سەرۆك حزبەكان، مامۆستایان، پزیشكان، هەموویان پەروەردەی گوندەكانن، لە گوندەكان خزمەت كراون، پێویستە حكوومەتی هەرێم و ئێمەش هەموومان خزمەتی گوندەكان بكەین. داواكارم بەڕێزتان ئینشائەڵا لە دەرفەتێكدا سەردانی پشدەر دەكەیت و كاری جددی بۆ گوندەكان و بۆ تەواوی پشدەر و هەموو ناوچەكانی كوردستان دەكەیت.

سەرۆكی حكوومەت: سوپاس، من هاوڕام لەگەڵ جەنابت، گوند بۆ ئێمە زۆر زۆر گرنگە، هەموو شۆڕشەكان بە هۆی گوندەكانەوە توانییان بەردەوام بن، ئەمەی كە ئێستا ئێمە هەمانە، لەسای سەری ئەو خەباتە بووە كە لەو گوند و شاخ و لادێیانەدا هەبووە، بەڵام بیرتان نەچێت چۆن لە سەردەمی رژێمی پێشوودا، چوار هەزار و 500 گوند لە كۆی 5 هەزار گوندی كوردستان، وێران كران، خەڵكی ئێمە هەموویان هاتن لە كەمپەكان، لە شارەكان، هەندێكیان ئاوارەی دەرەوەی وڵات بوون، ئەمە هۆكاری سەرەكی بوو لەوەی كە خەڵك لە گوندەكان دوور كەوتنەوە. دوای راپەڕینیش زۆر ڕووداوی نەخوازراو ڕوویان دا كە وەكوو پێویست نەكرا ئاوڕ لە ئاوەدانكردنەوەی گوندەكان بدرێتەوە. لە لایەكی تریشەوە هەندێك لەو شەڕ و پێكدادان و ئەو نائارامییانەی لە ناوچەكەدا هەن، دیسان رێگر بوون لەوەی كە خەڵك بەرەو گوندەكان بڕواتەوە. بەڵام من هاوڕام لەگەڵت كە لە هەر وەختێكدا كە گونجاو بێت و لە هەر شوێنێك كە حكوومەت توانای ئەوەی هەبێ خەڵك بەرەو گوندەكان بباتەوە و خۆشیان ئارەزووی گەڕانەوەیان هەبێ، ئەبێ ئێمە ئەوە بكەین بە بەرنامەی كاری ئێستا و داهاتووشمان.

ئاخاوتنی هاووڵاتییەكی تر: سڵاوێكی تایبەت بۆ جەنابتان ڕێزدار سەرۆكی حكوومەتی هەرێمی كوردستان، بەخێر بێن سەر چاومان. بەڕاستی ئێمە خۆشحاڵین بە هەموو ئەو وزە و جوان كاركردنەی جەنابتان، بەڵام ئەوەی گرنگە ئێمە مێژوویێكمان هەیە، دوایی مێژوو رەحم بە كەس ناكات، بەڕاستی مێژوو لە داهاتوو ناڵێت بۆ نموونە لە هەولێر یان لە پارێزگاكانی تر وەبەرهێن ئەمەی كردووە، لە سلێمانی وەبەرهێن ئەمەی نەكردووە، لە راستیدا ئەمە هەمووی گرنگی و شانازییە بۆ حكوومەتی هەرێم، جا لەم سەردەمە و لەم چرخەش سەرۆكی حكوومەت جەنابتیت، ئێمە خۆشحاڵین، بە هیوایەكی گەنجانە كار دەكەیت، ئێمە ئومێدی زۆرمان پێتە لە سەرەتا تا كۆتایی، ئومێدەوارین سەرۆكی داهاتوو هەر جەنابت بیت بۆ ئەوەی ببینین درێژە بەم كارانەت بدەیت. ئێمە چەند ڕێگەیەكمان هەیە پێیان دەگوترێ (ڕێگەی مەرگ) ئەوانیش رێگەی كەلار، ڕێگەی دەربەندیخان، ڕێگەی دەڤەری راپەڕین، ڕێگەی چەمچەماڵ – كەركووك، ڕێگەی خورماڵ، هەموویان بە (شاڕێگای مەرگ) ناویان دەركردووە، هیوادارم وا نەمێنێت، سوپاس بۆ جەنابت و دووبارە بەخێر بێیت.

سەرۆكی حكوومەت: سوپاس كاكە، ئێمە ناتوانین جیاكاری بكەین، بڵێین ئەم شارە یان ئەم شارە، هەموو كوردستان بە یەك چاو و وەكوو یەك سەیر دەكەین، گرنگییش بە ڕێگەوبان دراوە، وەنەبێ نەدرابێت، بەڵام لە هەندێك پارێزگا كەرتی تایبەت خۆی ئامادەیی دەربڕیوە لەو قەیرانە داراییەی كە حكوومەت تێی كەوتووە، خۆی هاتووە و تەحەمولی بەرپرسیارێتیی كردووە، لەسەر ئەركی خۆی ڕێگەوبانەكانی دروست كردووە، واتە لەسەر ئەركی حكوومەت نەبووە لەسەر ئەركی كەرتی تایبەت بووە. هیوادارم ئەو وەبەرهێنەر و سەرمایەدارانەی ئێرەش لە سلێمانی بتوانن ئەم ئەركە ببینن، چونكە كێشەی گەورەی ئێمە ئەو قەیرانە داراییە بووە كە لە ماوەی ساڵانی رابردوو تووشی ئێمە بوو. لە لایەكەوە هەناردەكردنی نەوتی هەرێم وەستا، لە لایەكی ترەوە بودجەی هەرێم بڕدرا، لە لایەكی ترەوە بەهۆی كۆرۆنا و ئەم قەیرانە داراییەی لە ناوچەكە هەبوو، كاریگەرییەكی زۆری لەسەر داهاتی هەرێمی كوردستان كرد، ئەم جۆرە كارانەش بە داهات دەكرێت. لە لایەكی ترەوە هەموومان بیستمان هاوار لە هاووڵاتیان هەڵدەستا و داوای مووچەیان دەكرد، وای لێ هاتبوو كە خەڵك وای دەبینی هەرێمی كوردستان هیچ كێشەیەكی تێدا نەماوە جگە لە مووچە. ئێ بەو بێئیمكانیەتییە حكوومەت دەبێ تەماشا بكات كامەی دەكرێ و كامەی دەتوانێ لە چ وەختێكدا بیكات، ئەگینا من سەد لە سەد هاوڕام لەگەڵ جەنابت كە دەبێ ڕێگەوبان گرنگیی پێ بدرێت و بەرنامەشمان هەیە بۆ زیاتركردن و پەرەپێدان و باشتركردنی كوالێتیی ڕێگەوبان لەسەر ئاستی هەموو كوردستان، هەتا بەرنامەی دروستكردنی هێڵی شەمەندەفەر و ئەوانەشمان هەیە كە ئەمەش لەگەڵ وەزارەتە پەیوەندیدارەكان قسەی پێویستی لەسەر كراوە، كۆمپانیای بیانییش گرێبەستیان لەگەڵ كراوە بۆ دیزایینكردن و هیوادارم لە ئایندەیەكی نزیكدا بتوانین دەست بە پرۆسەی دروستكردنی هێڵی شەمەندەفەریش بكەین.

پرسیاری هاووڵاتییەكی دیكە: بە ناوی خوای گەورە، زۆر بەخێرهاتنت دەكەم، بەڵام بەداخەوەم كە من وەكوو ڕۆڵەیەكی ئەنفال و ڕۆڵەیەكی ڕێگەی مەرگ، لێرە بەڕێزت دەبینم، خۆزگە بەڕێزت لە گەرمیان دەبوویت، خۆزگە ئەم چەند كەسەی لێرە كۆ بووینەتەوە، هەموومان گەرمیانی بووینایە، بۆ ئەوەی زیاتر خەمەكانمان بۆ بەڕێزت باس بكردایە و بەڕێزت چارەسەرت بكردایە. كاتێك كۆرۆنا هاتە پێشەوە هەرچی لە سیاسەتمەدار و سەروەتمەند و هەتا دەگاتە كەسێكی هەژار، هەمووی دەترسا و خواستی ئەوە بوو تەنها گیانی لەناو نەچێت، لە ترسی ڤایرۆسێك ئامادە بوو هەموو شتێكی ببەخشێت. بەڵام ئێستا گەرمیان بەڕاستی رۆژانە كۆرۆنا و ڤایرۆس لەناوماندایە، چونكە چەندین نەخۆشخانەی حكوومی و ئەهلیمان هەیە، كەرتی تەندروستی دەتوانم بڵێم لە ڕووی كەرتی تایبەتەوە لە گەرمیاندا زۆر زۆر گەشەی كردووە، بەڵام بەداخەوە لە ڕووی حكوومییەوە بەڕاستی ڕووخاوە، ئەویش بەهۆی نەبوونی مەحرەقەیەكە (سووتێنەر) بۆ پاشماوە پزیشكییەكان.
ئەگەر ڕۆژانە تەنها بیهێنیە بەر چاوی خۆت، كەسێكی ڤایرۆساوی ددانی هەڵبكێشرێ، یان ژنێك منداڵی لەبار بچێت و كۆرپەكەی فڕێ بدرێ، یان سەنتەری گورچیلەمان هەیە و سێتێكی كاملی سەنتەرەكە فڕێ بدرێ، چی روو دەدات؟ لە كاتێكدا هیچ سووتێنەرێك نییە، تەنیا ماددەیەكی شكێنەرمان بۆ ماددە تیژەكان هەیە كە ئەویش ڕێژەیەكی زۆر زۆر كەمی دەشكێندرێ، ئەمەش بەڕاستی گرفتێكی زۆر زۆر گەورەی ڤایرۆساوی لەنێو گەرمیاندا بڵاو بۆتەوە، چونكە ئەو پاشماوانە دەكرێنە ناو ئۆتۆمبێلی زبڵەكان و لەو ئۆتۆمبێلانەشەوە دەكرێتە نێو ژینگەوە، ئەمەش كاریگەرییەكی زۆر زۆر خراپی هەم لە ڕووی ژینگە و هەم لە ڕووی تەندروستییەوە هەیە بۆ دانیشتوانی گەرمیان.
پەڕەیەكم پێیە 33 پرۆژەی تەواونەكراو و ڕاگیراوی بەڕێوەبەرایەتیی تەندروستیی گەرمیانی تێدایە كە هەمووی كاری جددیی پێویستە، تا ئێستا لەبەر ئەوەی شووشەمان نییە كە منداڵێكی تازە لەدایكبوو كە تەنیا چەند سەعاتێكە لەدایك بووە بە ڕێگەی مەرگدا دەیگەیەنینە سلێمانی، هەتا ئێستا بە ڕێگەی مەرگ كەسێكی جەڵتەلێدراو دەگاتە سلێمانی، هەتا ئێستا بە ڕێگەی مەرگ گوللەلێدراوێك و فیشەكێك و بریندارانی داعش و هەموویمان گەیاندۆتە سلێمانی، من بۆ خۆم 14 ساڵە لەو كەرتە كە دەوام دەكەم، بەڕاستی دەتوانم بڵێم 14 هەزار ساڵ تەمەنمان ڕۆیشتۆتە سەرەوە بە خەفەتی كەرتی تەندروستی، بۆیە داواكارم لە بەڕێزتان كە سەردانێكی جددیی ئەو ناوچەیە بكەن، ئەگەر سەردانەكەشتان بە بۆنەی كات و كاری زۆری رۆژانەتانەوە دوا دەخرێ، خەمێكی سووتێنەر و لەناوبردنی پاشماوە پزیشكییەكان بە ڕێگەیەكی تەندروست بخۆن و ئەم كارەمان بۆ بكەن، زۆر سوپاس.

سەرۆكی حكوومەت: زۆر سوپاس، من بە شانازییەوە سەردانی گەرمیان دەكەم و پێشتریش سەردانم كردووە بەڵام لەوانەیە ئەم جۆرە گردبوونەوانەمان نەكردبێت، هیوادارم بتوانین ئەوەش بكەین لە وەختێكدا، بەڵام لەسەر ئەوە ناوەستین.
ئایا ئەمە دەتوانێ پێداویستیی ناوچەكە دابین بكات؟

هاووڵاتی: بە دڵنیاییە، نەخۆشخانەی منداڵان تا ئێستا 400 قەرەوێڵەییە گشتییەكە ڕاگیراوە، من ئەوە ڕێژەكەم پێیە ئەگەر دوایی بەڕێزت ئیزن بفەرمووی بیگەیەنمە دەستت و لە نزیكەوە ئیشی لەسەر بكەن، مەمنوونتان دەبم.

سەرۆكی حكوومەت: زۆر باشە، سوپاس.

پرسیار: ئایا دۆخی مووچە باش دەبێت؟ ئێوە خۆتان حكوومەت، ئەگەر مانگێك مووچەتان نەدرێ، ئایا منداڵەكانتان پێتان ناڵێن هۆكاری چییە ناتوانن پێداویستیمان بۆ پڕ بكەنەوە؟ ئایا ئەوە قورس نییە خەڵك جاری وایە بە دوو مانگ كەڕەتێ مووچە وەردەگرێ؟ ئەوە یەك. دووەمینیان، ئایا بۆ كاتی مووچەوەرگرتن خانەنشین دەبێ هەموو جار قوربانی بدات و یەكێك و دوان و سیان لە سەرەی خانەنشینیدا وەفات بكات؟ لە ئەورووپا و وڵاتە بیانییەكان مووچەی خانەنشین دەچێتە بەر دەرگاكەیان، ئایا بۆ دەبێ هەموو جارێ بە هەفتە ئێمە بە دوای مووچەكانماندا رابكەین؟

سەرۆكی حكوومەت: زۆر سوپاس، ئینشائەڵا بابەتی مووچە چارەسەر دەبێت، هەموو هەوڵێكیشمان بۆ ئەوەیە كە چارەسەر ببێ. من دەمەوێ وەڵامی بەڕێزت بەو جۆرە بدەمەوە، تكایە تەنها سەیری ئەنجامەكان مەكەن، سەیری هۆكارەكان بكەن، سەیری ئەو هەوڵانە بكەن كە هەوڵ درا مووچە لە هەرێمی كوردستان ببردرێ بۆ بەغدا، سەیری ئەوە بكەن كە هەموو هەوڵێك درا بۆ ئەوەی بەرژەوەندیی تەسكی شەخسی و حزبی زاڵ بێ بەسەر بەرژەوەندیی گشتی و ئەم دۆخە دروست كرا لەبەر ئەم ململانێ سیاسییە ناشەریفەی كە هەندێك كەس دەستیان پێكرد.
من نامەوێ بچمە ناو وردەكارییەكان، ئەگەر پێشتان خۆش بێت من ئامادەم، بەڵام سەیری هۆكارەكان بكەن، بۆ ئەم وەزعە وای لێ هات؟ بۆ بە ئێرە گەیشت؟ بۆ داوا كرا هەموو شتەكان بەغدا بێت و كۆنترۆڵیان بكات؟ ئایا هەموو ژیانی ئێمە بۆ ئەوە بووە ئێمە بەس مووچە وەربگرین؟ ئایا ئێمە وەكوو نەتەوە، وەكوو خەڵك، پێناسەی نەتەوەییمان، خاكمان، كێشەی نەماوە تاوەكوو تەنیا هەموو كێشەكانمان بێت بەس لە مووچەدا كورت بكرێتەوە؟ مووچە بێ كەرامەت قیمەتی نیە، مووچەی بێ خاك قیمەتی نیە، كە خاكت نەما، كەرامەتت نەما، وجوودت نەما، هیچ شتێك وەكوو ناسنامە قیمەتی نامێنێ. من دەزانم خوشكم جەنابت چی دەڵێی، بەڵام دەڵێم لە هۆكارەكان بپرسە. ئەوانەی كە بوونە باعیسی ئەوەی مووچە كێشەی تێبكەوێت و دوا بكەوێت، لە هۆكارەكان بپرسن نەك لە ئەنجامەكان.
ئێستا خەریكی چارەسەركردنی هۆكارەكان و ئەنجامەكانیشین. یەكێك لەو پرۆژانەی كە ئێمە دەستمان پێكردووە، بابەتی (هەژماری من)ە كە بۆ ئەوەیە ئەم كێشانە نەمێنێت، چیتر خانەنشینێك، چیتر خاوەن شەهیدێك، چیتر خاوەن پێداویستییەكی تایبەت نەچێ لە ڕیزەكە بوەستێ، بە عەكسەوە لە هەر كوێ بیەوێ، ئامێری (ئەی تی ئێم) ماشینێكە، یانیش بانكێكە، دەتوانێ بچێ بە كەیفی خۆی لە كاتی خۆی، بە زەوقی خۆی، بە رەغبەتی خۆی مووچەكەی وەربگرێ. ئێمە ئەم شتانەمان دەست پێكردووە بەڵام ئەوە خەریكن نایەڵن ئەمەش سەر بگرێ، دژایەتیی ئەمەش دەكرێ، ئەوەی من دەیكەم بۆ ئێوەی دەكەم. ئەوەی ئێمە دەیكەین خەریكین بۆ ئەوەیە كە ئێوە خاوەنی بڕیاری خۆتان بن، چیتر بەرمنەتی ئەم و ئەو نەبن، چیتر لە نۆرەكاندا نەوەستن، چیتر لەبەر خۆری هاوین و سەرمای زستاندا نەچن ریز بگرن بۆ ئەوەی مووچە وەربگرن. ئێمە دەمانەوێ ئێوە ئەو مووچەیەی هەتانە بە سەربەرزییەوە و بەبێ منەت و بەبێ كێشە هەموو مانگێ وەری بگرن. وا خەریكی ئەو شتانەین، بەڵام دەبینین ئەملاو ئەولا توانجمان لێ دەدەن و دەڵێن فێڵتان هەیە و نازانم چیتان هەیە بۆیە ئەم بەرنامانەتان دروست كردووە! شتی وا نییە، ئەم بەرنامەیەی كە دەڵێم ئێمە دەستمان پێكردووە، پرۆژەی (هەژماری من) ڕێك بۆ ئەوەیە كە بەڕێزێكی وەكوو جەنابت چیتر خەمی ئەم جۆرە كێشانەت نەبێت.

پرسیاری سەعید ئەحمەد لە گەرمیان: بە ناوی خوای گەورە و میهرەبان، من لە سەنتەری شاری كەلارەوە هاتووم، زۆر بەخێرهاتنی بەڕێزتان دەكەم یاخوا بەخێر بێن بۆ شاری سلێمانی، هیوادارم سەردانەكەتان ببێتە مایەی خێر و یەكڕیزی و تەبایی نێو هەموو لایەنە سیاسییەكان.
پرسیارەكەی من خەمی خێزان و گەنجانە، لە كوردستان بە گشتی و دەڤەری گەرمیان بەتایبەتی، بەڕێز سەرۆكی حكوومەتی هەرێم، بەڕاستی گەنجان و خێزان لە هەرێمی كوردستان بەو پێیەی كە ڕێژەی تەڵاق پێمان دەڵێت و بەپێی ئامارێكی ئەنجوومەنی دادوەری لە هەرێمی كوردستان، كە ڕێژەی تەڵاق لە 18٪ بۆ ٢٧٪ بەرز بۆتەوە، ئەمە ڕێژەیەكی مەترسیدارە لەنێو خێزاندا، بەتایبەتی بۆ گەنجان. هەروەها ئامارێكی ترمان هەیە لە ساڵی 2014 بۆ 2015، ڕێژەی تەڵاق 15٪ زیادی كردووە و ڕێژەی هاوسەرگیری 19٪ كەمی كردووە. ئەم رێژانە زۆر زۆر مەترسیدارن لە هەرێمی كوردستاندا، بۆیە من پێم باشە و داوا دەكەم لە بەڕێزتان، ئەگەر بكرێت بۆ هاوكاریی گەنجەكانمان و بۆ ئەوەی زیاتر خێزانەكانمان پارێزراو بن لە هەموو روویەكەوە و بۆ ئەوەی بتوانن خزمەتی گەل و وڵاتی خۆیان بكەن، خێزانێك پێك بێنن، ئەگەر بكرێت پێشینەی هاوسەرگیری بە گەنجان بدرێت لە 10 بۆ 15 ملیۆن دینار و شوێنێكی نیشتەجێبوونیشیان بە قەرزی درێژخایەن پێ بدرێت، من ناڵێم بە بەلاش پێیان بدرێت، بۆ ئەوەی هیچ نەبێت بتوانێ شوێنێكی نیشتەجێبوونی هەبێت و لە ماوەی 15 بۆ 20 ساڵ قەرزەكە با درێژخایەن بێت، بداتەوە. لە راستیدا ئێستا لە گەرمیان كەمترین خانوو بە هەشت دەفتەر دۆلارە، یاخود پارچە زەوییەك پێنج دەفتەر و شەش دەفتەر دۆلارە. من پێم باشە بزانم بەرنامەی داهاتووی بەڕێزتان و ئەم پێنج ساڵە بەرپرسیارێتیی لەسەر شانی بەڕێزتان بووە، چی بۆ گەنجان دەكەیت و دووبارە بەخێر بێن سەرچاومان هاتن؟

سەرۆكی حكوومەت: پێكهێنانی خێزان گرنگە، بۆ تەندروستیی كۆمەڵگە، بۆ پەیوەندیی نێوان خەڵك، چ لە رووی ئایینەوە، چ لە رووی كولتوورەوە، چ لە رووی عورف و تەقالیدی كوردەوارییەوە، خێزان لە كوردستان شتێكی زۆر گرنگ و گەورە بووە، بەڵام من لەگەڵ یەك شتدا نیم، ئەویش ئەوەی كە نرخی ماددی بەسەر زەواجدا بسەپێندرێت، یان بگوترێت كە خێزان لەبەر هۆكاری ماددی پێك نایەت. بێگومان ئەمە دوو شتە، یەكێكیان دەبینی هەندێك جار بۆ ئەوەی خێزانێك پێك بێت ماڵی كچەكە داوای نەختینەیەكی زۆر دەكات یان داوای پارەیەكی زۆر دەكات كە لەوانەیە كوڕ یان زاوا توانای ئەوەی نەبێت. زۆر جێی داخە كە هۆكاری ماددی ببێتە هۆكاری كوشتنی خۆشەویستیی نێوان دوو كەس، یانی سەپاندنی نرخ یان پێوەری ماددی بۆ پێكهێنانی خێزان من لەگەڵ ئەوەدا نیم، حكوومەت دەتوانێ یارمەتیی ئەو كەسە بدات كە بیەوێ یارمەتیی خۆی بدات، بەڵام من لەگەڵ ئەوە نیم كە پێكهێنانی خێزان ببەسترێتەوە بە بابەتی ماددییەوە.
تێدەگەم كە خەڵك موعاناتی هەیە و لەوانەیە بژێویی ژیانی خەڵك پێویستیی بەوە بێت زیاتر ببووژێتەوە تاوەكوو بتوانن بیر لە پێكهێنانی خێزان بكەنەوە، ئەمەش حكوومەت بیری لی كردووەتەوە و هەندێك هەنگاویشی گرتۆتە بەر، بە تایبەتی كە ئێمە بەتەمای بەدیجیتاڵكردنی سیستەمی ئابووری و دارایی هەرێمین تا خەڵك بتوانن بۆ خۆیان قەرزی درێژخایەن وەربگرن، نەك تەنیا لە حكوومەت، بەڵكوو لە كەرتی تایبەت لە بانكەكان كە دوایی بە تێپەڕینی كات و ماوە بە حوكمی ئەوەی كە ئیشوكارەكانی خۆیان پەرە پێبدەن، بتوانن قەرزەكانی خۆشیان بدەنەوە. ئەوەی لەسەر حكوومەتە ئەوەیە كە ئەو ئاسانكارییە بكات، ئەوەی لە توانای حكوومەتدا بێت، بێگومان درێغی ناكات.

پرسیاری فاتیح ساڵح: وەكوو شاخەوانێك لەگەڵ بەڕێزت ئەمڕۆ گفتوگۆ دەكەین، وەك ئاگادارم پێموابێت بەڕێزیشتان خولیا و حەزێكی شاخەوانیتان هەیە، وایە؟

سەرۆكی حكوومەت: حەزم لە سروشتە زۆر.

فاتیح ساڵح: بەڕێزت لە گفتوگۆكەی ئەمڕۆ و لە وەڵامی پرسیارەكانی هاوڕێیانی ترمان زۆر جەختت لەسەر بوونی ئینتیما كردەوە بەوەی خاك و وڵاتی خۆمان خۆش بوێت. بەڵام شاخەوانی ئینتیمایەكی زۆر باشی گەڕاندۆتەوە بۆ تاكی كورد، نەك تەنیا گەنج، چونكە هەموو چین و توێژێكمان لەگەڵدایە لە شاخەوانیدا. كە دەچینە نێو سروشتەوە وڵاتەكەی خۆت زیاتر خۆش دەوێ، لە ڕێی ئەو مۆبایل و كامێرایانەی پێمانە، لە سۆسیال میدیا و لە تیڤییەكانەوە سروشتی جوانی كوردستان بە ناوخۆ و دەرەوە دەناسێنین، بەڕاستی هەموو شاخەوانێك ژینگەدۆستە، ژینگەدۆستیش ئینتیمایەكی زۆر باشی بۆ وڵاتەكەی هەیە. هیچ شاخەوانێك تەنانەت كاغەزی چوكلێتێكیش لە سروشتدا فڕێ نادات، بەڵكوو لەگەڵ خۆی دەیهێنێتەوە. زۆرینەی كات لە كاتێكدا كە بە ناوچەیەكی گەشتیارییدا تێدەپەڕین، بەداخەوە دەبینین كە گەشتیارەكان ناوچەكەیان پیس كردووە، ئێمە ئەو هۆشیارییە دەدەین بە خەڵك، لەبەر چاوی ئەواندا پاشماوەكانی ئەو خواردن و كەلوپەلانەی كە پێیان بووە، كۆ دەكەینەوە، بۆ ئەوەی هۆشیارییەك لای ئەوان دروست بكەین. بەڵام بەداخەوە ئەوەی كە هەیە لە كوردستانی خۆماندا لەم چەند پارێزگا كەمەی كە هەمانە، تا ئێستا سێ لایەنی شاخەوانی هەیە كە تۆڕی شاخەوانیی كوردستان و یەكێتیی شاخەوانیی كوردستان كە لە سلێمانین، لەگەڵ فیدراسیۆنی شاخەوانی لە هەولێر. لە وڵاتێكی گەورەی وەكوو ئێران یەك فیدراسیۆن هەیە، لە وڵاتێكی گەورەی وەك توركیا یەك لایەن هەیە كە سەرپەرشتیی گرووپە شاخەوانیەكان دەكات. ئێستا بە هەوڵ و دڵسۆزیی شاخەوانان یەكگرتنەوەیەك دروست بووە كە ئەنجوومەنێكی شاخەوانی پێك بێت، بەڵام ئەمە لە سۆنگەی دڵسۆزیی شاخەوانان خۆیانەوەیە، تكایە با حكوومەتی هەرێم دەستگرۆییان بكات، بۆ ئەوەی كە بتوانین رێنمایی لە یەك شوێنەوە وەربگرین.
یەك كێشەی زۆر گرنگترمان هەیە، ئەویش كێشەی بازگەكانە، ئێمە هەموو گەشتێكی شاخەوانی كە ئەنجامی دەدەین، سەرەتا مۆڵەت وەردەگرین، رۆژی سێشەممە مۆڵەت وەردەگرین و بۆ رۆژی هەینی گەشتەكە ئەنجام دەدەین. هەموو ناو و زانیاریی ئەو كەسەشی كە سەرپەرشتیاریی دەكات بە ژمارە تەلەفۆنی ئەندامەكانیشمانەوە دەدرێتە ئاسایش، بەڵام بەداخەوە بە مەزاجی كەسیی كەسانێك كە لە بازگەكان كار دەكەن، زۆر جار ئاستەنگمان بۆ دروست دەكەن، ڕێگریمان لێ دەكەن، دەمانگێڕنەوە، هیوادارم ئەم كێشە و گرفتانە چارەسەر ببێت. سوپاست دەكەین، وەكوو بەڕێزیشت كە حەزت لەناو سرووشتە، هیوادارم لە لای خۆت بینووسیت و ئەو كێشەی بازگانەمان بۆ چارەسەر بكەن كە ڕێگرییەكی زۆرە لە ئێمە دەكرێت.

سەرۆكی حكوومەت: كاكە زۆر سوپاس، من جارێ دەستخۆشییت لێ دەكەم كە شاخەوانیت و ژینگەدۆستیت، ئەمە كارێكی زۆر باشە دەیكەن هەم بۆ تەندروستیی خۆتان و هەم بۆ پاراستنی ژینگەی كوردستان. خۆشم بینیومە زۆر لەو شاخەوانانەی كە دەچن هەندێك جار لە تەلەڤزیۆن و ئەوانەش پێشان دەدەن بەڕاستی زۆر كارێكی باش دەكەن لەوەی كە ژینگە دەپارێزن، تەنانەت ئەو هاووڵاتیانەی تر كە لە هەندێك شوێن شتیان فڕێ داوە، كۆی دەكەنەوە. من خۆم ئەمەم بینیوە، دەستخۆشیتان لێ دەكەم، كارێكی زۆر باشە دەیكەن، هیوادارم هیچ كەسێك ژینگەی كوردستان پیس نەكات، چونكە هەموومان دەزانین ماڵی گەورەی خۆمانە، كەس ماڵی خۆی پیس ناكات، بۆ ماڵە گەورەكەمان پیس بكەین؟ هیوادارم هەموان ئەمە لەبەرچاو بگرن و رەچاوی بكەن.
من پێم خۆشە دواتر جەنابت ئەگەر وردەكاریی بازگەكانت لایە بیدەیتە برادەران بۆ ئەوەی بەدواداچوون بكەین بزانین لە كوێوە ئەم كێشانە دروست بووە، حەتمەن ئەوە نابێ بمێنێت، ئەگەر خۆشتان وەكوو ئەم شاخەوانانە بتوانن بە یەكەوە یەك موئەسەسە دامەزرێنن، ئێمە پشتیوانتان دەبین. بەڵام دەبێ خۆتان جارێ یەكلایی بكەنەوە كە چۆن بگەنە ڕێككەوتن، ئەوەی لەسەر ئێمە بێت بەسەرچاو.

قسەی هاووڵاتییەك: بەڕێز سەرۆكی حكوومەت بەخێرهاتنێكی گەرمت دەكەم. من كاستین لە بواری سینەما و دۆكیۆمێنتار، چەند ئەندامێكم بردووە رۆیشتووین بۆ ریكلام بۆ هەولێر، دوو سەعات و بیست دەقە زیاتر لە سەیتەرەی هەولێر منیان راگرتووە، یانی ناكرێ لەوێدا ئێمە بەم شێوەیە سەیر بكرێین ئەمە لەگەڵ تۆ نیم یان لەگەڵ ئەو نیم، لە زۆنی سەوز بمگرن و لە زۆنی زەرد بمگرن و ڕێم پێنەدەن، تەئخیرم بكەن، نەقسێك لەوێدا هەیە، داوا لە بەڕێزت دەكەم ئەمە نەمێنێت لە نێوان زۆنی زەرد و سەوزدا.

سەرۆكی حكوومەت: كاكە زۆر سوپاس بۆ تێبینییەكانت بۆ قسەكانت. جارێ من ئیعتراف بە زۆنی زەرد و سەوز ناكەم، هەمووی كوردستانە و موڵكی خەڵكی كوردستانە، ئیتر تۆ خەڵكی سلێمانی بیت یان هەولێر بیت، كەس هەقی ئەوەی نییە ڕێگری بكات لەوەی لەم شارە بچیتە ئەو شارە. ئەگەر سكاڵایەك هەیە دوایی بینێرە بۆ ئۆفیسەكەی خۆم بۆ ئەوەی بەدواداچوون بكەین بزانین ئەگەر رێنماییەكان شموول ناكا یان كەموكوڕییەك هەیە، گرفتێك هەیە؟ بەڵام بێگومان سیاسەتێك نییە كە ڕێگە نەدرێ بابەتی كولتوور و ئەدەب و هونەر و سینەما پێش بكەوێت. بەدواداچوونی بۆ دەكەین دوایی جەنابت بە نووسراو شتەكانمان بدەرێ، وەڵامت دەدەینەوە..سوپاس كاكە.

قسەی هاووڵاتییەكی تر: دەمەوێ باسی سەرمایەی وڵات بكەم كە ئەویش گەنجە. بەداخەوە كە ئێمە لەبەردەم كاریگەرییەكی تەكنەلۆژیای ئەوەداین كە گەنجەكانمان بە تەواوەتی كەوتوونەتە ژێر كاریگەریی لێشاوی سۆشیال میدیا، گەنجێك بەڕێوەیە كە بەڕاستی دەخوێنن، بەڵام خوێنەر نین و بەڕاستی توانای نووسینیان نییە. گەنجەكانمان لە ڕووی زمانی ئینگلیزی و بەكارهێنانی تەكنەلۆژیاوە زۆر باشن، بەڵام بەدەر نین لە خاڵی لاواز كە ئەوانیش ئینتیمای نیشتمانییان زۆر لاوازە و لەگەڵ ئەوەشدا هەموویان لە گوندێكی بچووكدا دەژین كە سۆشیال میدیا و چەند فرێندێكیانن، گەنجەكانمان بەڕاستی رۆڵ نابینن لە ئیش پەیداكردن و حەزیان لە ناوچەی پاڵدانەوەیە. هۆكاری ئەمە دەگەڕێنمەوە بۆ كەرتی پەروەردە، راستە پێشتر باس كراوە، بەڵام دەتوانین بە چەند خاڵێك دەست بخەینە سەر خاڵە لاوازەكان و بە دڵنیاییەوە كەرتی پەروەردە دەبووژێتەوە. لە هەموو وڵاتێك ئەگەر بتەوێ سەرمایەی وڵات چاك بكەی، دەبێ دەستكاریی كەرتی پەروەردە بكرێت. دروستە كە دەفەرموون مامۆستا چاوەڕێی مووچە نەبێت، لەگەڵتدام، بەڵام من بە بەڕێزت دەڵێم كاك مەسرور، ئەگەر من پارەم پێ نەبێت، لە كاتێكدا من مامۆستای كەرتی حكوومی نیم بۆ ئاگاداریی بەڕێزت، بەڵام وەكوو ئەوەی لە كەرتی تایبەت ئیش دەكەم، دەزانم قیستەكان چۆن دەدرێت و لەسەر چی وەستاوە؟ دەوانم هەموو بازاڕ چۆن دەكەوێتە جووڵە كاتێك كە مامۆستایەكی بەڕێز یاخود فەرمانبەرێكی بەڕێز، مووچە وەردەگرێت. دووبارە بەخێر بێیت، ئومێد دەكەم ئینشائەڵا سیتەمێكی پەروەردەی جوان و پێشكەوتوو پێشكەشی نەوەكانمان بكەیت.

سەرۆكی حكوومەت: زۆر زۆر سوپاس. دوو سێ بابەتی زۆر زۆر گرنگت باس كرد، یەكێكیان بابەتی كاریگەریی تەكنەلۆژیا یان (Artificial Intelligence) ئەوەی (AI) پێ دەڵێن، لەسەر نەوەی نوێ، گەنج، راستە فێری تەكنەلۆجیا دەبێت، لەوانەیە بتوانێ پرۆگرامێكی كۆمپیوتەر دروست بكات، فێری زمان بووە، بەڵام لە كۆمەڵگە دابڕاوە و لەوانەیە لە زۆر داب و نەریت و كولتووری كوردەواریی خۆمان دابڕابێت و نەزانێت. ئەمە ئەركی هەم ماڵبات و دایك و باوكە، هەم ئەركی مامۆستایە بۆ ئەوەی سنوورێك دابنێ كە ئێمە لە تەكنەلۆجیا دانەبڕێین، بەڵام ژیانیشمان نەبێ بە ژیانێكی رۆبۆتی و، واز لە ژیانی كۆمەڵگە و كولتووری خۆمان و ئەوەی كە هەمانبووە، نەهێنین، ئەم باڵانسە چۆن رادەگیرێت؟ بە حەقیقەت لە هەموو گۆڕانكارییەكان كە دێنە ئارا هەندێك جار فەوزایەك دروست دەبێت. هیوادارم ئێمە بتوانین خۆمان بگونجێنین لەگەڵ ئەوەی كە لەگەڵ تەكنەلۆجیای سەردەم بگونجێین و دوا نەكەوین، بەڵام لە هەمان كاتدا نەهێڵین تەكنەلۆجیا تەحەكوم بە ژیانی ئێمە بكا و دابونەریتی ئێمە و پرەنسیپ و شێوازی ژیانی ئێمە بكات.
هیوادارم مامۆستایان ئەم ئەركە زۆر بە جددی وەربگرن و دایكوباوكان لەم بارەیەوە زۆر بە جددی لەگەڵ منداڵەكانی خۆیان بن.
من نەمگوت مامۆستا چاوەڕێی مووچە نەكات، مامۆستاش مرۆڤە و پێویستیی بە بژێویی ژیانە، بەڵام ئەم بایكۆتەی كە كرا، نەك تەنیا مامۆستا، هیچ كەسێك لە كوردستان مووچەی وەرنەگرت. پێشمەرگەش لە خەتی پێشەوە بوو، لە سەنگەر بوو مووچەی وەرنەدەگرت، دكتۆر و پزیشك و پەرستاریش لە خەستەخانە بوون و مووچەیان وەرنەدەگرت، پۆلیسیش لەسەر شەقام وەستابوو مووچەی وەرنەدەگرت، هەموو مووچەیان وەرنەدەگرت. بۆ مامۆستا كە ئیشی پەروەردەكردن بێ، بڵێ بایكۆت، ئەمە چ وانەیەك فێری قوتابی دەكات؟
من ناڵێم مامۆستا هەقی خۆیەتی، هەموو هاووڵاتیەك و هەموو مووچەخۆرێك هەقی خۆیەتی مانگانە مووچەی خۆیان وەربگرن، بەڵام تەنانەت لە باسكردنی هۆكارەكانیش هەڵەی تێدابوو، دەستی سیاسیی تێدابوو، لەوانەیە هەندێك كەس هان درابن، یان بەرژەوەندیی شەخسی تێكەڵ بە شتەكانی تر دەكران و دەهاتن بابەتەكانیان بە جۆرێكی تر و بە ئاراستەیەكی تردا دەبرد.
ئنجا دەبوایە هەر هەموو هاووڵاتیانی كوردستان و مامۆستا پێش هەموو كەسێك، بەرگرییان لە مافی دەستووریی خۆیان بكردایە و بە بەغدایان بگوتایە كە تۆ ناتوانیت بەم جۆرە مامەڵەمان لەگەڵ بكەیت و ئێمە قەوارەیەكی دەستووریین و تۆ ناتوانیت بودجە و مووچە وەكوو كارتێكی فشاری سیاسی بەكار بهێنیت دژی ئێمە. ئایا ئەمە كرا؟ نەخێر، بە پێچەوانەوە لایەنی سیاسی دەهاتن هانی بەغدایان دەدا بۆ ئەوەی فشارەكە زیاتر بكەن. بە حیسابی خۆیان من یان حزبەكەی من، ئەگەر زەرەرمەند بین ئەو سوودمەند دەبێت! ئاخر چۆن دەبێ؟ وڵاتێك زەرەرمەند بێت، میللەتێك زەرەرمەند بێت، بەس بۆ ئەوەی دەستكەوتی سیاسی بۆ چەند لایەنێك هەبێت؟ من مەبەستم ئەمە بووە، ئەگینا رێزم بۆ مامۆستایە و دەزانم مامۆستاش وەكوو هەموو كەسێكی تر پێویستە ژیانی دابینكراو بێت، ئینشائەڵا ئەم قۆناغەش تێدەپەڕێنین و هیوادارم تێشپەڕیبین.

پرسیاری وریا ئازاد لە سلێمانی: كاری من ئەكتەرییە و چیرۆكنووسم بۆ كاری دراما و فیلم. داوا لە تۆ دەكەم با چیتر گەنجەكانمان لە دەریای ئیجەدا نەخنكێن و جەرگی دایكەكانمان نەسووتێن. من خۆم چەندین جار ئەم ڕێگەیەم تاقی كردۆتەوە و دوایین جار من لە ڕێگەی بێلاڕووس بووم، تۆ وەكوو باوكێكی مەعنەویی ئەم میللەتەیت، داوا لە تۆ دەكەم كە هەلی كار و پرۆژە و كارگە بۆ گەنجەكانمان بكەنەوە. گەورەكانمان كە سەركردە گەورەكان بوون، ناو و سیمبولی پێشمەرگەیان كرد بە ئازادی بۆ ئەم وڵاتە، بەڵام ئایا ئێوە چ سیمبولێك بۆ گەنجەكانمان دێننە ئارا؟

سەرۆكی حكوومەت: زۆر خۆشحاڵم كە جەنابت ئێستا لێرەیت لە دەرەوە نیت، گوتت چەندین جار هەوڵت داوە و چوویت و جارێكی تر گەڕاویتەوە، جەنابت داوایەكت لە من هەبوو منیش داوایەكم لە جەنابت هەیە. پێم خۆشە بێیت لە یەكێك لە تەلەڤزیۆنەكان ئەم چیرۆكەی خۆت باس بكەیت، چۆن چوویت؟ كێ هانی دایت؟ چیت بینی؟ چەند زەحمەتت كێشا؟ بۆ گەڕایتەوە؟ پێشیان بڵێی هیچ شوێنێك لە وڵات شیرینتر و خۆشتر نییە، لەم وڵاتەدا بژین و لەم وڵاتەدا بمرن، سەربەرزترە لەوەی ئێمە بچین لە وڵاتانی بێگانە بۆ خەڵكی تر خۆمان بكەین بە قوربانی.
ئەوەی لەسەر ئێمە بێ بیكەین، بێگومان دەیكەین، لە هەموو ڕوویەكەوە ئێمە هەوڵی فرەچەشنكردن و فرەجۆركردنی ئابووریی كوردستانمان داوە، شتێك نییە بە شەو و ڕۆژێك تەواو بێت.

قسەی دیكەی وریا ئازاد: هیچ كەسێك حەز ناكات كۆچ بكات و كەس لە خۆشیدا وڵاتی خۆی جێ ناهێڵێت، بەڵام كە ئێستاش گەڕاومەتەوە، ئەوە نزیكەی سێ ساڵە گەڕاومەتەوە و بێ ئیش و بێ كارم، ئایا كە من هەمدیسان هیچ هیوایەكم نەبێ لەم وڵاتە و هیچ ئیشێك نەبێت كە من بتوانم بیكەم، چی بكەم؟ چەندێك لەم كەسانە گوتیان كە كەسی بیانی هاتۆتە ئەم وڵاتەوە ئیش بكات، باشە بۆ ئێمە ناتوانین وەكوو وڵاتی ئەڵمانیا و وڵاتانی تر رەگەزپەرستی بكەین؟ یەعنی چۆن؟ بەس وڵاتەكەی خۆمان خۆش بوێ و بەس هەلی كار بۆ گەنجی وڵاتی خۆمان دەستەبەر بكەین؟ نەك ئەوەی ئێمە گەنجانی وڵاتانی تر بێنینە ئەم وڵاتە و ئیشیان پێ بكەین؟

سەرۆكی حكوومەت: بەداخەوە هاوڕا نیم، ئێمە رەگەزپەرستی ناكەین و ناتوانین ئەوە بكەین، ناشبێ بە هیچ جۆرێك بیكەین. ئێمە بەوەوە جوانین كە كوردستان وڵاتی هەموو پێكهاتە و دین و ئایینزا و رەگەزێكە، لەبەر ئەوە بابەتی رەگەزپەرستی ئینشائەڵا قەت نابێت بە بەشێك لە كولتووری ئێمە. ئەوەی تر جەنابت باست كرد، ئەو هەموو خەڵكەی بیانی كە دێنە ئێرە ئیش دەكەن، هاووڵاتیانی ئێمە، من ناڵێم هەموویان، بەڵام هەندێكیان خۆ دەكرێ بەشێك لەو كارانەی خەڵكی بیانی دەیكەن، ئەوانیش بیكەن. خەڵك هەبووە خاوەن پیشە بووە، خاوەن كارگە بووە، هاتووە گلەیی كردووە، دەڵێ ئێوە هەندێك ڕێنماییتان دەركردووە نایەڵن خەڵكی بیانی بێت لێرە ئیش بكات. من هاتووم هەمان ئیشم داوا كردووە لە گەنجەكانی خۆمان، كەس نایەت ئەو ئیشە بكات. یانی خەڵكی خۆمان بەپیر ئیشەكانەوە ناڕۆن. ئەمە هەڵمەتێكی هەمەلایەنەی دەوێ، هاوكاریی هەموو لایەكی دەوێ. بەڵام هیوادارم جەنابیشت وەكوو هاووڵاتییەكی وریا رۆڵی خۆت ببینیت و بێیت ئەم كارانە بكەیت، ئێمەش بۆ ئەم شتانە چاوەڕێ لە گەنجی خۆمان دەكەین كە خۆیان ببن بە سەركردەی ئاییندەی وڵاتەكەی خۆیان.

پرسیاری خاتوو نیگار لە دەربەندیخان: سڵاو سەرۆكی حكوومەت، خۆشحاڵم بە هاتنت، ئێمە كێشەی تەندروستییمان هەیە، لە دوای بوومەلەرزەكەی ساڵی 2017ەوە هۆڵی نەشتەرگەری و شوێنی مانەوەی پزیشكەكان تێك چوون و تا ئێستا نۆژەن نەكراونەتەوە، هاووڵاتیانی ئەو قەزایە كە نەخۆش دەكەون، سەردانی شارەكانی تر دەكەن. داواكارین كاری جددی بكرێ، هۆڵی نەشتەرگەری و شوێنی مانەوەی پزیشكەكان نۆژەن بكرێتەوە، بۆ ئەوەی بتوانن بێنە شارەكە، زۆر سوپاس.

سەرۆكی حكوومەت: زۆر سوپاس، ئینشائەڵا هەوڵ دەدەین بەسەرچاو.

پرسیاری پرووشە ئومێد: بەخێر بێی، گەورەت كردین، ڕۆڵی خوێندن چییە لە كوردستان بەبێ بوونی دامەزراندن؟

سەرۆكی حكوومەت: بابەتی خوێندن گرنگە… چۆن؟ بۆ نموونە جەنابت دەڵێی دامەزراندن نەبێ خوێندن بۆ هەبێت، بەڵام من نامەوێ خوێندن و دامەزراندن بەیەكەوە ببەسترێتەوە. دامەزراندن بۆ لایەنێكی فەرمیی میری، ژمارەیەكی دیاریكراو هەیە كە دەبێ ئەم ژمارەیە خزمەتكار بێ، كار بكات و فەرمانبەر بێ و ئیشوكاری خەڵك رابپەڕێنێت، بەڵام ئایا حكوومەتی هەرێم بایی ئەوەندە وەزیفە و كاری هەیە كە بتوانێ هەموو هاووڵاتییەك دابمەزرێنێت؟ بێگومان نیەتی. كەواتە دەبێ هەلی كار دروست بكرێ، دەبێ كەرتی تایبەت پەرەی پێ بدرێ، دەبێ بووژانەوەی ئابووری لە هەموو سێكتەرەكانی تردا گرنگیی پێ بدرێت، بۆ ئەوەی هاووڵاتی بتوانێت خوێندن و زانستەكەی بەكار بێنێ تاكوو لەم سێكتەرانە بتوانێ زیاتر سوودی لێ وەربگرێت. ئەو وەختە حكوومەتیش ئەگەر پێویستیی بە وەرگرتنی هاووڵاتییەك هەبوو، با حكوومەت بێ بەدوای هاووڵاتیدا بگەڕێ، نەك هاووڵاتی ڕیز بگرێ تاكوو لای حكوومەت دابمەزرێت، دەبێ تەواو پرۆسەكە پێچەوانە بكرێتەوە، ئەوەندە هەلی كار لە هەرێمی كوردستان زیاد بكرێت كە هاووڵاتی ئەو وەختە خاوەن بڕیار بێت بەوەی ئەو پرسیارە لە خۆی بكات، ئایا من دەمەوێ لە دەزگایەكی میری دابمەزرێم یانیش دەمەوێ لە كەرتی تایبەت ئیش بكەم؟ خوێندن دەتوانێ یارمەتیمان بدات بۆ ئەوەی ئێمە بتوانین بگەینە ئەو ئاستە.

پرسیاری حەسەن بەهجەت قادر: من وەكوو كەسوكاری ئەنفالكراوەكان قسە دەكەم، لە گەرمیانەوە هاتووم، خاوەن 10 خوشك و برای ئەنفالم، خۆم هەڵاتووی زیندانی دووزخورماتووم كە لە كاتی ئەنفالدا شكا، منیش دەرچووم. ساڵانە ئێمە سەردانی گۆڕەبەكۆمەڵەكان و سەردانی نوگرەسەلمان دەكەین، ئایا ئەو گۆڕە بەكۆمەڵانە كە خەریكە واریسەكانی كۆتاییان دێت، كەی هەڵدەدرێتەوە و كێ بەربەستە لەبەردەمیان كە هەڵنادرێتەوە و روفاتەكان ناهێندرێنەوە؟ ئایا سەركردەیەكی باڵای ئەم حكوومەتەی خۆمان بۆ پێشمان ناكەوێ سەردانی گۆڕە بەكۆمەڵەكان بكات لەگەڵ ئێمە؟ ئێمە زۆر بە زەعیفی دەڕۆین، مەگەر ئۆتۆمبێلێكی جەیشی عەرەب بێتە بەردەممان و بمانبات. ئێمە ئەگەر بە 20 ئۆتۆمبێل دەڕۆین، با بە 200 ئۆتۆمبێل بڕۆین تا فشارێكی قورس بخەینە سەر حكوومەتی عێراق تا ئەو رووفاتانەمان بۆ بنێرێتەوە. ئایا ئەگەر لەگەڵ ئێمەدا بێن و ڕۆژێك لەگەڵمان بێن و شەوێك بمێننەوە، پێی گەورە دەبن یان بچووك دەبن؟

سەرۆكی حكوومەت: من نازانم هەموویان لە كوێن، ئەوەی بزانین زۆر لە روفاتی ئەنفالەكان لە هەندێك شوێن دۆزراونەتەوە، بەڵام زۆریشیان نەدۆزراونەتەوە. من خۆشم، مام و ئامۆزام و ئەوانەم ئەنفال كراون. ئنجا ئەوەی من بیستم زۆر لەو كەسانەی كە ڕێگە نەدەدران بێنەوە، بە حیساب گوتیان دەبێت فەحسی دی ئێن ئەیان بۆ بكرێ، بەڵام بەڕاستی ووەگەر فەحسی دی ئێن ئەی بۆ هەموو كەسێك بكرێ پرۆسەیەكی زەحمەتە، چونكە لەوانەیە هەندێك بدۆزرێنەوە و هەندێك نەدۆزرێنەوە. شەهید شەهیدە، ئیتر ئەمە ئامۆزایە، ئەمە مامە، ئەمە باوكە، ئەمە برایە، ئەمە خزمە، فەرقی چیە؟ شەهید شەهیدە. لە هەر گۆڕێك بچیتە سەری، من وادەزانم ئەمە ماممە یان ئامۆزامە، نازانم كامەیان كامەیە، نەدەبوایە ئەمە بكرێ بە مەرج كە دەبێ ئیلا دی ئێن ئەی بكرێت تاوەكوو یەكێك بێتەوە، چونكە لەوانەیە كۆمەڵێك بدۆزرێنەوە؟ ئەی ئەوانەی كە نادۆزرێنەوە چی؟ ئایا هەتاهەتایە بەو حەسرەتەوە بمێننەوە؟ ئنجا بە هەرحاڵ من لەگەڵ ئێوەم، چیمان پێ بكرێ بۆ گەڕاندنەوەیان دەبێ بیكەین؟ من نازانم ئایە شتێك هەیە لەسەر هەرێم بێت و نەیكردبێت؟ باوەڕ ناكەم، چونكە هەرچی لە حكوومەتی هەرێم داوا كرابێت بۆ ئەو كارە، لە ئاسانكاری و سەردان و پشتیوانی و دابینكردنی یارمەتی، كردوومانە و لەوەش بەردەوام دەبین. دوایی شوێنەكانمان پێ بڵێن بەسەرچاو من بە وەزارەت دەڵێم بۆ ئەوەی بەدواداچوونی بۆ بكەن.